Vrij met Hemelvaart, maar ontkerkelijking zet door: ‘Geloof is veel persoonlijker geworden’

Donderdag is Hemelvaartsdag en zijn veel mensen vrij. "Oh, dan hebben we dus lekker een lang weekend." Christelijke tradities bezorgen ons meerdere vrije dagen per jaar. Kerstmis, Pasen, Hemelvaartsdag en Pinksteren. Allemaal feestdagen die zorgen voor een vaste vrije dag én die de oorsprong vinden in het christelijke geloof. Wat betekent dat geloof nog anno 2024? 

"Jij bent toch van het nieuws?", vraagt pastoor Frank Domen. Zelf heeft de pastoor een andere afspraak. "Maar mijn zus kan je helpen." We lopen met parochiecoördinator Wiljan Domen door de Dionysiusparochie aan de Heerhugowaardse Middenweg. "Ik doe de administratie en organisatie", zegt de Heerhugowaardse. "Maar ik wil liever niet op de foto voor het artikel hoor." Ze lacht.

De parochie bestaat al ruim 150 jaar. De kerk wat korter. Vanwege de bouwkundige staat werd de oude kerk zo'n 60 jaar geleden vervangen voor een nieuw gebouw. Een typisch gebouw uit de jaren zestig. Grote ramen en veel plat dak. En dankzij de ligging pal aan de drukke Middenweg bekend bij de meeste Heerhugowaarders. "We merken niet zozeer dat mensen afhaken. Wat we wel merken is dat oude parochianen overlijden en er niet evenveel nieuwe aanwas komt. Dat is echt een feit." (tekst gaat verder onder de foto)



De Heerhugowaardse Dionysiuskerk telt 804 plaatsen, maar tijdens de zondagsdienst zijn er zo'n 160 bezet. "Ja, maar dan hebben we ook nog de livestream. Via onze website hebben we dagelijks zeshonderd tot zevenhonderd bezoekers. Vooral van de lezingen op de website wordt druk gebruik gemaakt. Plus de YouTube-pagina. Daar kunnen mensen ook de diensten volgen." (tekst gaat verder onder de foto)



En dat is sinds corona een populair alternatief. "Mensen zijn door de coronaperikelen uit hun vaste ritme gehaald. Mensen zijn nu op een andere manier bezig met de kerk."

Dat veel Nederlanders dan ook niet zouden weten waar feestdagen als Pasen en Pinksteren voor staan, is volgens Wiljan Domen ondenkbaar. "Mensen weten het vaak wel, alleen nemen ze niet meer actief deel aan de diensten. Geloof is veel meer iets persoonlijks geworden. En dat is jammer. Onze kerk is een gemeenschap. Ben je niet alleen, je hoort erbij."

Ondertussen lopen we door de keuken van de Heerhugowaardse kerk. Dat de kerk minder bezoekers heeft dan voorheen staat vast. Maar geloof maakt volgens de parochiecoördinator dus wel degelijk deel uit van het dagelijks leven. "Geloven is een rijkdom, een grote schat. De mensen zijn in Gods ogen ook grote schatten, en zo moeten we elkaar ook behandelen", vertelt ze. "Met zorgvuldigheid en voorzichtigheid. Deze tijd is voor de kerk ook wel een kruisweg, maar we moeten blijmoedig doorgaan. Blij zijn met de mensen die komen."

Tijdens Hemelvaartsdag wordt herdacht dat Jezus is opgestegen naar God, zijn vader in de hemel. De viering is onderdeel van de paascyclus. Tien dagen na Hemelvaartsdag is het Pinksteren. Deze dagen worden bepaald aan de hand van de maankalender en vallen daardoor ieder jaar op een andere dag.

Kijkend naar de geschiedenis zien we dat Nederland grotendeels gelovig is geweest. Maar anders dan in andere landen. Want waar bijvoorbeeld in Frankrijk, Spanje en Italië slechts één geloof werd toegestaan, konden religies in ons land honderden jaren vrij naast elkaar bestaan. En dat ging heel lang zo door. Tot enkele jaren geleden gaf een meerderheid van de Nederlanders aan dat ze gelovig zijn. Het rooms-katholieke geloof is weliswaar de grootste stroming in Nederland, maar met name juist het aantal praktiserende katholieken neemt sterk af.