Feestende nazi's, muziek en een hond met een hoedje en een pijp in zijn bek: er dook een bijzonder filmpje op in het Regionaal Archief Alkmaar. In een oud blikje zat een filmband uit de Tweede Wereldoorlog. Op de beelden is te zien hoe Duitse officieren een feestje vieren in een Alkmaars hotel – uniek materiaal, aldus het archief.
Volgens deskundigen zijn bewegende beelden uit die periode uiterst zeldzaam. Harco Gijsbers van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies benadrukt dat hij in al zijn jaren onderzoek nog nooit iets vergelijkbaars zag. "Er waren alleen wat foto’s van", vertelt hij aan de NOS.
Op de film zijn nazi’s van verschillende rangen te zien: SS’ers, leden van het reguliere Duitse leger en zelfs een hoge marineofficier. Dat is volgens Gijsbers opvallend, omdat deze groepen onderling niet altijd goed door één deur konden. Onderzoekers proberen momenteel vast te stellen wie er precies in beeld komen.
Ook het hotelpersoneel duikt duidelijk op in de film, en feest zelfs mee. Zo is de eigenaar van Hotel Proot te zien, samen met enkele medewerkers. Het hotel stond destijds midden in de Langestraat, op de plek waar nu een kledingzaak gevestigd is. Het gebouw werd in de Tweede Wereldoorlog gevorderd door de Duitsers en er vonden meer bijeenkomsten plaats. (tekst gaat verder onder de foto)
Hotel Proot aan de Langestraat in Alkmaar omstreeks 1930. Het gebouw werd in de oorlog door de Duitsers gevorderd (foto: Regionaal Archief Alkmaar)Volgens Jesse van Dijl van het Regionaal Archief wist iedereen in Alkmaar wel dat het "niet pluis" was in het hotel. "Het was algemeen bekend dat de Duitsers hier meer dan welkom waren. En dat is nu voor het eerst ook echt in beeld." Zo heeft NSB-leider Anton Mussert er gegeten en werden er filmavonden georganiseerd. Waarschijnlijk waren feestjes zoals die op de film te zien zijn geen uitzondering. "De eigenaar was nogal Duitsgezind", zegt Gijsbers.
Van Dijl benadrukt dat samenwerking met de Duitse bezetter destijds geen uitzondering was. "Voor veel mensen was het een manier om de moeilijke tijd door te komen."
Opvallend is vooral dat de film de oorlog heeft overleefd. Vlak voor de bevrijding werden veel opnames vernietigd uit angst dat ze later tegen mensen gebruikt zouden worden. "Mensen waren bang dat het als bewijs tegen hen zou worden gebruikt als de oorlog voorbij zou zijn", aldus Van Dijl.
Nabestaanden van de voormalige hoteleigenaar hebben de beelden inmiddels ook bekeken. "Dat vonden ze pijnlijk en aangrijpend", vertelt Van Dijl. Hij staat in contact met de kleinkinderen. "Zij hebben hun opa, die een flinke straf heeft gekregen na de oorlog, leren kennen als een aardige man."
Toch vinden de nabestaanden het belangrijk dat de beelden openbaar worden gemaakt. "Zij zien ook in dat het bijzondere, historische beelden zijn. Maar het is voor hen erg dubbel."
De vrouw die het filmpje doneerde wil anoniem blijven. Zij had geen idee wat er op de film stond toen ze het kwam brengen.
