Regelmatig gaat hij met zijn metaaldetector op pad. Soms vindt hij wat, soms niet. Maar de vondst die Stan Hoenderdos uit Alkmaar vorig jaar deed, was wel heel uniek. Hoe uniek de vondst daadwerkelijk was, daar kwam hij pas later achter. "Dit is toch ongelofelijk."
Toen Stan afgelopen najaar hoogte kreeg van wegwerkzaamheden in Schoorl, kon hij het niet laten om een kijkje te gaan nemen, met zijn metaaldetector bij de hand uiteraard. Hij vond er een aantal met modder aan elkaar geclusterde munten en kon alleen zien dat er een kruisje op stond. "Het komt diep uit de grond, vlak bij de kerk. Het is de enige plek waar zo diep gegraven is", vertelt Stan.
Toch wist Stan wel direct dat zijn vondst uniek was. "Toen ik de munten uit de grond haalde, was ik bijna verstijfd van verbazing. Ik dacht eigenlijk dat het om munten ging van rond 1200. Toen ik ze schoonmaakte, zag ik al dat ze veel ouder waren." (tekst loopt door onder de foto)
De munten moesten nog goed gereinigd worden na de vondst (foto: NH Nieuws)Na reiniging bleek het te gaan om munten die in de 9e eeuw in Nederland zijn gemaakt door Vikingen. Een unieke vondst waar uiteraard meer onderzoek naar moest worden gedaan.
Dat deed Jan de Koning van Hollandia Archeologen samen met zijn team. Nu dat onderzoek erop zit en Stan het verhaal achter de muntstukken weet, brengt hij het nieuws naar buiten. Van de negen munten tellende schat komen er acht uit de periode 840 tot 855. De meest recente komt uit de periode 810 tot 840. Ook blijkt na het onderzoek dat Keizer Lotharius rond die tijd een machtig man was; zijn naam staat op de munten.
Alleen stond de naam van Lotharius er in dit geval niet op om de keizer te eren. "Die Vikingen die zaten de keizer eigenlijk gewoon te dissen. Ze hebben, zonder uitzondering, zijn naam verkeerd geschreven. En ook zijn titel 'Imp' van Imperator hebben ze verhaspeld", legt De Koning uit aan NH Nieuws. (tekst loopt door onder de foto)
De negen munten zijn veilig opgeborgen. (foto: NH Nieuws)Ondanks dat de munten zo'n 1100 jaar oud zijn, wisten de onderzoekers er toch nog veel te weten over te komen en kwamen ze er ook achter hoe uniek de vondst is. Spectaculair, zo noemt De Koning de vondst. "Het is de enige muntschat uit die tijd die is gevonden in Noord-Holland. We weten ook uit andere bronnen wat de negen munten samen waard zijn geweest ongeveer. Het gaat dus om negen denarii en dat was in die tijd zo'n kwart koe waard. Dat was dus best veel geld."
Ook kwamen de onderzoekers erachter dat de munten waarschijnlijk in een leren of textielen beurs zaten. Aanwijzing daarvoor waren sporen op de munten die het zakje zouden hebben achtergelaten.
"De Vikingen werden eigenlijk door de Frankische keizer, tegen wil en dank, als een soort bescherming tegen andere invallen dan maar geaccepteerd. Ook omdat de keizer ze niet weg kon krijgen. Langs de Noord-Hollandse kust hebben ze, maar zo'n 80 jaar gezeten", vertelt archeoloog De Koning.
Stan smulde van de informatie die tijdens het onderzoek werd achterhaald. Want de verhalen achter de munten, dat is precies waar het Stan om gaat. "Het idee dat ik de eerste ben die de munten weer in handen heeft na de vorige eigenaar. Dat is wel zo'n 1100 jaar geleden. Dat is toch ongelofelijk." (tekst loopt door onder de foto)
De voor- en achterkant van de munten. (foto: NH Nieuws)Dat de muntstukken nu pas zijn gevonden, is geen toeval. In politiek instabiele tijden werden ze regelmatig begraven door de eigenaar uit voorzorg, vertelt De Koning. "Dat gebeurde bij de Romeinen ook al. Zo op de helft van de 9e eeuw gaan we naar een overgangsperiode en dan verandert er van alles. Mensen stopten toen hun belangrijke bezittingen in de grond in de hoop dat ze niet gevonden werden."
Dat de munten 1100 jaar later pas zijn teruggevonden, getuigt van goede verstopvaardigheden van de Vikingen. De vondst is voor De Koning dan ook een 'enorme bonus'. "We hebben nog veel andere voorwerpen gevonden in Schoorl. Vooral uit de 13e en 14e eeuw. Tot nu toe wisten we eigenlijk nog heel weinig over die vroege geschiedenis van het dorp. We hebben nu, bij wijze van spreken, heel veel informatie uit het riool weten te redden. Daar komt zeker nog meer over naar buiten."
Voor Stan is dit ('voorlopig') zijn meest unieke vondst. "Ik viel bij deze vondst van verrassing in verrassing. Je moet zoveel geluk hebben. Ik hoopte altijd al één zo'n muntje te vinden en dan vind je een hele schat. Heel bizar."
