Wie wel eens een half leeg binnenvaartschip door het Noordhollandsch Kanaal heeft zien varen met alleen water in het ruim, hoeft zich niet langer te verwonderen over het 'waarom?'. De schipper heeft het water nodig als extra gewicht om dieper in het kanaal te liggen. Anders past zijn schip deze winter niet onder de Huiswaarderbrug door. Die is tijdens een grote revisie lange tijd buiten bedrijf en kan daardoor niet open.
Naar het hoe en wat van zo'n revisie was Streekstad Centraal wel benieuwd. "Dan moet je wel snel zijn", krijgen we te horen van opdrachtgever Stadswerk072. Deze week was de laatste kans om de nieuwe motoren en de tandwielkasten te zien. Die zijn speciaal gemaakt voor de renovatie van de 50 jaar oude Huiswaarderbrug.
Daarna krijgen de imposante tandwielen hun definitieve plek en zijn ze voor vele decennia uit het zicht. Mogelijk komen ze over 50 jaar weer tevoorschijn bij een volgende motorenrevisie, en worden ze door een volgende generatie van civiele ingenieurs en werktuigbouwkundigen bestudeerd als werktuigbouwkundig erfgoed.
Terwijl het verkeer over de Huiswaarderbrug raast, werken specialisten daaronder aan de vervanging van alle installaties in de machinekamer. (foto: Streekstad Centraal)De Drentse tongval van de projectleider van de aannemer verraadt dat de installaties van ver komen. Ingenieur Geert Koerts werkt bij een machinefabriek uit Emmen die specialist is in bruggen en sluizen. "Bij een nieuwe brug ontwerp je eerst de installaties en daarbij de behuizing ervan. Bij deze renovatie bestond de machinekamer al. Dan bepaalt eigenlijk het formaat van de toegangsdeur het ontwerp van de nieuwe installaties", legt de vriendelijke Drent uit.
De andere ingenieur, Wim Ruis van Technisch Adviesbureau Sliedrecht, vult aan: "Die tandwielkasten wegen 11.000 kilogram, en dat is naar binnen getrokken met handkracht. En dan moet je in de machinekamer ook nog wat bochten maken voordat het op zijn plek staat. Door allerlei nieuwe richtlijnen moet alles wat groter en zwaarder worden uitgevoerd. 50 jaar geleden hadden ze daar nog niet bij stilgestaan." Geer reageert meteen terwijl hij zijn collega met een veelbetekenende blik aankijkt. "Hadden ze dat toen maar wel gedaan!" (tekst gaat verder onder de foto)
In de diepe afgrond verdwijnt het contragewicht van de brug als het brugdek omhoog komt. (Steekstad Centraal)"Het was eigenlijk een puzzel hoe we het vermogen gaan leveren dat we nodig hebben inclusief de aandrijving in deze ruimte. De oplossing bleek het werken met twee kleinere motoren in plaats van een enkele grote motor met tandwielkast."
We staan nog steeds niet binnen in de machinekamer. Dat maakt des te nieuwsgieriger wat we daar aantreffen. Eindelijk betreden we de ruimte, waar we meteen aan de rand staan van een diepe kelder. Die ruimte is nodig voor het contragewicht van de Huiswaarderbrug. Nu staat het vol met steigers en stempels die moeten voorkomen dat het brugdek tijdens het werk omhoog komt. (tekst gaat verder onder de foto)
De elektromotor is maar een fractie van het formaat van de tandwielkasten die voor de Huiswaarderbrug zijn gemaakt. (foto: Streekstad Centraal)Achter de toegangsdeur wordt de radio overstemd door de slijptollen van de mannen in overall. Maar het komt amper boven het lawaai uit van het verkeer dat boven onze hoofden over het brugdek rijdt. Gratis gebonk, gedreun en gefluit waar ze bij de Efteling honderdduizenden euro's betalen voor een Dolby Surround installatie om in het horrorspektakel Danse Macabre die geluidseffecten te laten horen. (tekst gaat verder onder de foto)
De werklieden in de machinekamer van de Huiswaarderweg zijn al gewend aan de spookachtige geluiden die het wegverkeer veroorzaakt op het brugdek. (Streekstad Centraal)Wim Ruis probeert alle achtergrondgeluiden te overstemmen met zijn uitleg van de civiele techniek in deze machinekamer: "Je moet het zo zien: dit is de elektromotor en dit hier is de rem. De brug moet ook op de rem kunnen staan als ie halverwege staat. Hier staat de eerste tandwielkast. Via een as gaat de beweging in een nieuwe tandwielkast, er zit een hele vertraging in om uiteindelijk het brugdek op te tillen."
Wim verplaatst zich even door de krappe ruimte en vervolgt dan zijn uitleg: "Hij gaat hier door deze kast heen, hier komt een as tussen, dan gaat ie door deze kast heen, dan komt ie aan die kant eruit en daar komt die oranje arm aan te hangen. En die arm wordt gekoppeld aan dat oranje gedeelte, dat is de veerbuffer, en die trekt dus aan dat oog de brug open. En dat heb je dan twee keer, want we werken met twee elektromotoren. Het principe is dus eigenlijk heel simpel." (tekst gaat verder onder de foto)
Het brugwachtershuisje is nog nodig als noodbediening. Het is onlangs gerestaureerd in de oorspronkelijke kleuren uit de jaren 70 van de vorige eeuw. (Streekstad Centraal)En met die introductie in de brugtechniek verlaten we weer de machinekamer. Namens Stadswerk072 ziet ing. Renske Lankreijer-Rohling erop toe dat de planning wordt gehaald om het werk eind januari af te hebben. "Het werk kan door het vaarseizoen eigenlijk maar een paar maanden per jaar worden ingepland", legt de civiel ingenieur uit.
De volgende brug is de Ringersbrug bij Overstad. Die revisie moet daarom tot 2025 wachten. Die brug is nog een stuk lager dan de Huiswaarderbrug. We kunnen dan dus binnenvaartschepen door Alkmaar verwachten die van hun ruimen een goed gevuld zwembad hebben gemaakt.
