Het onderzoek naar het slavernijverleden van Alkmaar is officieel gestart. Naar verwachting zal het onderzoek in het voorjaar van 2025 resulteren in een boek, maar ook al eerder wordt informatie vrijgegeven. De tussentijdse resultaten zullen aankomende zomer bekend worden gemaakt.
Dit jaar is het precies 160 jaar geleden dat Nederland de slavernij afschafte en 150 jaar nadat de Nederlandse slavenhandel daadwerkelijk ophield te bestaan. Waar het slavernijverleden jarenlang ontbrak in de geschiedenisboeken, komt er meer en meer aandacht voor de Nederlandse invloeden in de voormalige koloniën. Neem bijvoorbeeld de herdenkingen in tal van steden, maar ook de recente excuses van premier Mark Rutte en koning Willem-Alexander. In januari nam de Alkmaarse gemeenteraad een motie aan waarin het college werd opgeroepen om onderzoek te doen naar het Alkmaarse koloniale en slavernijverleden. Aanleiding daarvoor was de expositie Plantage Alkmaar. De tentoonstelling in Stedelijk Museum Alkmaar vertelde het verhaal van eigenaren en slaven op een plantage in Suriname met de naam Alkmaar. (Tekst gaat verder onder de foto)
De expositie Plantage Alkmaar maakte veel indruk op de bezoekers. (Beeld: NH Media)Het is een onderbelicht Alkmaars verleden, zo stelde de politici, en dus werd gevraagd om meer duidelijkheid. En die duidelijkheid komt er. Het langverwachte onderzoek wordt gedaan door historicus Karwan Fatah-Black, expert op het gebied van het Atlantische slavernijverleden, en Camilla de Koning, gespecialiseerd in het sociale aspect van de slavernijgeschiedenis. "Dit onderzoek is niet een afsluiting, maar juist een begin", stelt wethouder Christian Schouten. Want dat is volgens Schouten belangrijk: zo'n onderzoek kan leiden tot erkenning van het verleden en daarmee tot verbinding. "Maar vooral gaat het om wat we ervan kunnen leren." (Tekst gaat verder onder de foto)
Onderzoekers Camilla de Koning, Karwan Fatah-Black, wethouder Christian Schouten en Paul Post, directeur Regionaal Archief Alkmaar, bekijken een aantal documenten. (Beeld: Regionaal Archief Alkmaar)Wanneer de resultaten precies worden gepresenteerd is nog niet bekend. Aanvankelijk stelde de gemeente dat het onderzoek op 1 juli 2024 zou worden afgerond. Maar zo benadrukt het gemeentebestuur: "In andere gemeenten namen de onderzoeken twee jaar in beslag. Daarom zullen wij ons richten op de deadline van 1 juli over twee jaar." Een samenvattende versie van het wetenschappelijke onderzoek zal worden opgenomen in het Regionaal Archief Alkmaar. (Beeld: NiNsee)
