"Tegen zulke buien is niets opgewassen." Dat zegt expert in land- en watermanagement, Frans van de Ven van instituut Deltares over de extreme regenval van afgelopen week. Het leidde tot een hoop ellende en frustratie bij Noord-Hollandse boeren. "We betalen waterschapsbelasting en dan mag je iets van waterberging terug verwachten." Na een week van pompen is dit de balans.
Binnen anderhalf uur stonden de bollenvelden van Willem Valkering in Egmond aan den Hoef onder water. Alle sloten stroomden over en voordat het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier op volle kracht bezig was om het water weg te krijgen, waren vele boeren langs de kustrook in paniek.
"We pompten het water bij elkaar de sloot in", zegt Valkering achteraf tegen mediapartner NH Nieuws. "Zo krijg je nog ruzie ook." Na de extreme wateroverlast hebben de agrariërs en het hoogheemraadschap deze week een conclusie getrokken.
Er moet een plan van aanpak komen als de normale noodpompen niet meer helpen bij zulke extreme omstandigheden. Volgens Frans van de Ven van kennisinstituut Deltares, een expert op het gebied van land- en watermanagement, is er maar één oplossing.
"Waterberging op de plaats waar het water valt. Dus op zoveel mogelijk plekken, bij de boeren zelf maar ook in de achtertuin van particulieren. Het water in de haarvaten opvangen en dan hebben we er ook nog iets aan in droge periodes", legt hij uit.
Een paar kilometer van het land van Valkering ligt de grote waterberging bij het vliegveld van Bergen. Het land stond onder water, terwijl er in de berging nog niets van te zien was. Het leidde tot boze reacties. Maar, zegt Van de Ven: "Deze waterberging heeft zeker nut. We staan nu met de voeten in het water. Maar de polder is vlak en het kost tijd voordat het water hier is."
Het Hoogheemraadschap erkent dat er dingen mis zijn gegaan, maar van tevoren al de sloten leegpompen was volgens hen geen optie geweest. Met name omdat ze niet wisten dat er zoveel water zou gaan vallen. "Dan hadden we misschien droogte gecreëerd en dat wil je ook niet", aldus woordvoerder Marko Cortel afgelopen zaterdag tegen NH Nieuws.
In een gesprek tussen LTO en het hoogheemraadschap is deze week afgesproken dat er een gezamenlijk plan van aanpak moet komen voor situaties als deze, wanneer normale oplossingen niet meer werken. "We betalen waterschapsbelasting en de boeren hebben land ingeleverd voor waterbergingen. Daar mag je iets voor terug verwachten", zegt agrariër Valkering uit Egmond aan de Hoef.
"Waterberging naast de boerderij is en blijft noodzakelijk", zegt deskundige Van de Ven. "Vroeger waren de watermolens afhankelijk van de wind. En dan waaide het ook wel eens niet als het veel regende. Ook toen al zorgden de boeren ervoor dat ze het water ergens konden opslaan."
"Of er veel schade is, wordt de komende dagen zichtbaar op de percelen die lang en veel water te verduren hebben gehad", zegt Bart Bak van LTO. "Kool, aardappelen, sla en zeker ook de bolgewassen zijn kwetsbaar." Willem Valkering ziet het na een week alweer iets minder somber in. "De jonge plantjes staan alweer recht overeind. Hopelijk redden ze het."
