Zaterdag zag ik Nederland verliezen. Samen met honderd anderen keek ik naar een groot scherm en waren we getuige van een goed spelend elftal, dat machteloos op het doel van de tegenpartij schoot. Of, zoals de Duitse vriend van mijn oudste dochter mij sms'te: 'well, football is not about quantity ( shooting at the goal), but quality ( scoring a goal)', refererend aan het Duitse team dat ,matig spelend, 'm er wel in kreeg. Ik heb hem er natuurlijk even fijntjes op gewezen dat als het er echt toe doet, zoals in een grote oorlog, zijn land wel tweede is geworden. Is ie weer even knock-out.
Over oorlogen ging ook het deel dat vooraf ging aan de match op het filmscherm. Mehmet de Veroveraar. De première was een paar uur vervroegd zodat de ene verovering de andere niet in de weg zou zitten. Geslaagd experiment zou ik zeggen. Toneelspelers en toneelpubliek blijken ook een andere liefde te delen. De spelers zaten achter hun bordje met hun biertje- nog op adem komend van de uitputtingsslag die ze net geleverd hadden met hun toneelmarathon-, maar sprongen op bij iedere kans die zich voor het doel voordeed.
Ik zag een treffende gelijkenis met de mannen op het scherm. Ook topsporters die na afloop een bakje macaroni zouden wegwerken. Maar het biertje dat er in Oekraïne bij gedronken werd, moest de tranen van verdriet wegspoelen. Bij de cast van Mehmet lag dat wel even anders. Die mochten het geluk van de overwinnaarsdrank proeven. Het was 10-0 voor de theatermarathon geworden, tegen de tijdgeest.
Mehmet is een productie op locatie aan de buitenkant van de stad A. in een voormalige fabrieksloods. Niet alleen de immense ruimte is bijzonder aan de voorstelling voor tien tot honderdjarigen. Mehmet de Veroveraar blijkt een stuk te zijn van Shakespeareaanse inhoud en omvang. Een koningsdrama a la Macbeth. En gespeeld zoals toneelgroep De Appel de oude meester speelt. Met alle aandacht voor de prozaïsche taal en met de focus op vraagstukken op het niveau van leven en dood. Ja, ja, het vraagt wel om lef.
Er waren al een paar honderd kinderen naar een try-out geweest voordat ik de feestelijke opening mocht bijwonen. Muisstil waren ze geweest. Drie uur lang gefascineerd. We hebben de hele wereld zo ingericht dat het kind alles, inclusief het onderwijs, de sport en cultuur in hapklare brokken krijgt aangereikt, met als resultaat dat het kind een beetje verveeld om zich heen kijkt. In Oranje ziet hij nog helden. Mannen die een klus aangaan die ze niet overzien, maar waar ze zich met hart en ziel in storten. En Mehmet heeft daarmee te maken. Met die overgave.
Het is iets wat je voelt, maar niet helemaal begrijpt. En waarvan je denkt dat je als je ouder wordt, dat het daarom gaat. En natuurlijk komt het succes ook door de duizenden tapijten, de nagebootste woestijn en het paard. En door Nick&Simon. De grootvizier lijkt echt sprekend op Nick&Simon. Ik weet niet wie Nick of Simon is, maar ik bedoel die ene knappe- die andere kan ik niet eens op mijn netvlies krijgen. Nou ja, de combi van het mooiste uit buurtgemeente Volendam, de aanvalskracht van de spelers en de durf van de producers om tegen de Zeitgeist te gaan voetballen; dat is het waarschijnlijk waarom de stad A. opeens op de kaart staat als potentiele culturele hoofdstad van Europa.
Lidwien Feld
