Al dagenlang kijken mijn vrouw en ik weer ademloos naar de BBC. Het programma Springwatch kent geen vergelijk met enig Nederlands programma. Avond aan avond wordt er verslag gedaan van nestelende vogels, voedsel zoekende otters, foeragerende eenden, spinnetjes, slakken, bijen, groeiend gras. Live! Het is van een niet te bevatten eenvoud en daarom briljante televisie! We zien van dag tot dag kikkervisjes uitgroeien tot kleine kikkertjes.
Bijna geven de drie (3!) verslaggevers elke individueel kikkertje een naam. In nesten hangen camera’s, elke avond kijken we op de groter groeiende ‘woodpeckers’. Natuurlijk zien we ook het leed, zo werd afgelopen week zichtbaar hoe een hermelijn het nest van een ijsvogel leeghalen. Jong voor jong, alsof het hermelijntje naar de slager ging, thuis ontdekte dat hij het gehakt vergeten was en weer even terug ging. Gruwelijke schoonheid.
Het is een besmettelijke vorm van aandacht voor de details in de natuur om ons heen. Afgelopen week haalde ik een steen omhoog in de tuin en ontdekt een mierenkoningin die net bezig was een nieuwe kolonie te starten. Nu staat ze in een klein potje op de kast in de huiskamer, met een beetje aarde. B. en T. hopen op een immens mierennest in de huiskamer…
In volkstuin van mijn vrouw had een winterkoninkje een nest gebouwd. Vijf kleine gespikkelde eitjes lagen in een minutieus van gras en twijgjes gefabriceerd kuipje. Nadat ze het nest ontdekt had heeft mijn vrouw de frambozenstruik, die ze eigenlijk wilde rooien, niet meer aangeraakt.
Winterkoninkjes zijn ondeugende vogeltjes. Terwijl moederlief de eieren uitbroedt gaat het mannetje wederom op het vrijerspad. En zo kan het dat 1 winterkoningmannetje wel drie nesten heeft met drie verschillende vrouwtjes. Om het nog pikanter te maken: Als moeder haar eerste leg heeft uitgebroed gaat ook zij opnieuw daten en krijgt met een nieuw mannetje een nieuw legsel. Als het mannetje, moe geworden van al die escapades eens een nachtje alleen door wil brengen kan dat ook nog: Hij heeft een aantal lege nestjes, speelnestjes, waar hij even rustig zijn leven kan overdenken. De behoefte aan ‘schuurtjes’ die mensenmannen schijnen te hebben is niet zo soortgebonden als we willen denken.
Het nestje op de volkstuin was waarschijnlijk toch verstoord -of moederlief had een veel leuker mannetje gevonden om nieuwe eieren mee te maken- want enkele dagen later is het verlaten. De eitjes lagen eenzaam, nu ook door moeder in de steek gelaten, koud te worden. Mijn vrouw nam ze mee naar huis, ik heb geprobeerd ze uit te blazen, maar ze bleken te breekbaar. Een klein dooiertje, een klein beetje eiwit: het leek een miniatuur-kippeneitje. Tot afschuw van mijn vrouw heb ik er 1 gebakken. Een bijzonder klein maar volmaakt uitziend spiegeleitje was het resultaat. Een winterkoning-uitsmijtertje!
Springwatch is de ultieme prelude voor de zomer. Over een week is het afgelopen en kan de zomer losbarsten. De Tour de France en Lange Lege Weken van de zomervakantie. En daarna, als de bladeren beginnen te verkleuren naar de rode en gele herfsttinten, is er Autumnwatch op de BBC. En daarna de elfstedentocht, waarna Springwatch, wielrennen en nietsdoen in de zon, Autumnwatch, elfstedentocht, Springwatch…
NB. Een dag na het schrijven van mijn stukje, kwam ik tijdens een trainingsritje in de duinen tegen het vallen van de avond een boommarter tegen. Hij stak een meter of vijf voor mijn fiets doodgemoedereerd het fietspad over. Ik heb de rest van de rit in stilte zitten nagenieten…
Paul van Schagen
