Kerstbomenjacht in de Schoorlse duinen: traditie met een mooie bijwerking

Het is de dag na Sinterklaas, zaterdagmiddag 6 december. Voor een grote groep mensen is vandaag hét moment van het jaar: tijd om een kerstboom uit te zoeken in de Schoorlse duinen. Maar hier gebeurt dat niet op een vierkant stukje land met rijen voorgekweekte bomen. Bezoekers gaan zelf op pad om een boom uit te kiezen, om te zagen en mee te nemen naar huis.

Een "win-winsituatie": bezoekers gaan naar huis met een unieke kerstboom, terwijl het weghalen van jonge dennen helpt om de open duinnatuur te behouden. Boswachter Yvonne van der Meer legt uit waarom dit zo belangrijk is. Vroeger hadden dorpen verderop grote hinder van stuivend zand dat vanuit zee over het land werd geblazen.

Daarom is er destijds hard gewerkt om een bos te planten aan de rand van de duinen," vertelt ze. "Dat bos houdt de wind nu tegen." Maar hier, in het Natura 2000-gebied waar de deelnemers rondlopen, is de grond arm en de vegetatie kwetsbaar. (tekst gaat door onder de foto)



"Dit gebied bestaat uit mossen en planten die thuishoren in open duinnatuur. Toch zie je dat er hier en daar een dennenboom opkomt. Geen grote, dikke stammen, maar ze groeien wel degelijk. En dat willen we voorkomen", legt Yvonne aan Streekstad Centraal uit. "Deze bijzondere natuur moet open blijven; daarom halen we de dennen weg. En als ze toch weg moeten, dan liever op een manier die mensen een mooie ervaring geeft."

Voor sommige deelnemers is het inmiddels een jaarlijks ritueel. Eén van hen lacht terwijl hij zijn zaag inspecteert: "Het is echt een traditie geworden. Een duurzame manier om een kerstboom te halen. Niet eentje uit de winkel waar er honderden van zijn, maar een boom die je zelf gekozen hebt. Hij ziet er misschien anders uit dan een ‘normale’ kerstboom, maar ik vind hem veel mooier." (tekst gaat door onder de foto)



Toch waarschuwt Yvonne altijd even voor het optische effect van de duinen. "Hier lijkt elke boom kleiner dan hij daadwerkelijk is," zegt ze. "We hebben weleens meegemaakt dat mensen bij de auto ontdekken dat de boom niet past, en thuis blijkt hij dan nóg groter." De echte doorgewinterde kerstboomzagers zijn daarop voorbereid. Een stel dat al jaren komt, laat trots een meetlint zien. "We hebben het ook weleens gehad dat de boom thuis zo groot was dat we amper konden lopen in de woonkamer. Nu mag hij maximaal twee meter tien zijn. We meten alles."

Yvonne zelf moet haar kerstboom ook nog vinden. Lachend kijkt ze om zich heen. "Er staan er nog genoeg. Na dit weekend ook nog. Ik zoek er één die niet hoger is dan ik, en niet breder dan mijn eigen omvang plus een armlengte. Voordat de aannemer maandag de overige bomen weghaalt, kies ik er zelf nog eentje uit." (tekst gaat door onder de foto)



Het is zeker niet de eerste keer dat ze dit begeleidt. Zo’n vijftien jaar geleden was ze boswachter in opleiding en liep ze mee met de boswachter die dit initiatief destijds bedacht. "Sindsdien doe ik het ieder jaar. Ik zie veel bekende gezichten terugkomen, maar ook elk jaar nieuwe mensen. Dat vind ik fijn - zo wordt het niet alleen een vaste club. Het mooiste vind ik misschien nog wel de verschillende generaties die langskomen. Mensen die vroeger met hun ouders meegingen, nemen nu hun eigen kinderen mee. Dat is echt leuk om te zien."

Tijdens een korte wandeling kan Yvonne het niet laten, en moet ze ons tóch even vertellen hoe bijzonder het gebied is. "Kijk, die rode kopjes zijn rode heidelucifers. En hier zie je sterrenmos," wijst ze aan. "Al die mossen en planten samen maken dit tot een uniek natuurgebied. Zelfs op Europese schaal is dit een bijzonder stukje landschap."(tekst gaat door onder de foto)



Precies daarom gebeurt alles met zorg. De kerstbomen moeten worden getild in plaats van gesleept, om de kwetsbare mossen niet te beschadigen. En ze moeten zo laag mogelijk bij de grond worden afgezaagd, zodat ze niet opnieuw uitlopen. Pas daarna kunnen bezoekers de boom verder op maat zagen voor thuis.

Iets verderop heeft een familie precies de boom gevonden die ze zochten. Terwijl de vader de laatste zaagsnede maakt, juichen de kinderen alsof ze een wedstrijd gewonnen hebben. "Wij komen hier al jaren," zegt de moeder glimlachend. "De kinderen vinden het ieder jaar opnieuw geweldig. Het is veel leuker dan een boom uit de winkel halen. Je ziet ze samenwerken, zoeken, overleggen en soms ook ruzie maken over welke boom het moet worden," grapt ze. "Maar uiteindelijk gaan we altijd met een boom naar huis waar iedereen achter staat. Het hoort gewoon bij onze decembermaand."