‘We zijn niet tegen treinen, wel tegen overlast’: omwonenden in verzet tegen opstelterrein De Vaandel

Martine Jones uit Heerhugowaard-De Noord dacht maandag 'slechts' als publiek en morele steun voor een buurman mee te gaan naar de Raad van State in Den Haag. Maar ze belandde vooraan, pal naast de landsadvocaat en een meester in de rechten van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. En ze mocht namens de buurman het woord voeren en de vragen beantwoorden van de hoogste bestuursrechter.  "Best een beetje bijzonder, dit maak ik voor het eerst mee", vertelt de bewoner van de Hasselaarsweg in De Noord.

Prorail en het ministerie verdedigden bij de Raad van State een upgrade voor de spoorlijn Amsterdam-Alkmaar, waardoor er meer treinen kunnen rijden. Daarom moet er bij bedrijventerrein de Vaandel in De Noord een nieuw opstelterrein voor treinen komen. Volgens plannen van de spoorbeheerder worden daar straks dagelijks treinen opgesteld, gereinigd en voorbereid op de volgende inzet.

Die plannen zijn echter rauw op het dak gevallen van de buurtbewoners in Heerhugowaard-De Noord. Zij voelen zich niet gehoord, slecht geïnformeerd en vrezen ernstige gevolgen voor hun woongenot. Een groep van twaalf huishoudens heeft daarom een uitgebreid bezwaar ingediend. (tekst gaat verder onder de foto)



Martine woont bovendien direct naast de spoorwegovergang van de Hasselaarsweg over de spoorlijn Heerhugowaard-Schagen. Het opstelterrein van ProRail komt direct aan de andere kant van de spoorlijn. “Als je ineens hoort dat er 24 uur per dag treinen gaan staan op een terrein op 80 meter van je woning, dan schrik je je rot,” vertelt de omwonende.

Samen met haar partner woont ze al jaren met plezier aan de rand van Heerhugowaard. “Het is niet dat we iets tegen treinen hebben. Maar dit gaat om activiteiten in de nacht, met lichtmasten, piekgeluiden, mogelijk trillingen en vervuiling. En het voelt alsof dit project over ons heen wordt uitgestort, zonder eerlijk gesprek.” (tekst gaat verder onder de foto)



Inmiddels is er een juridisch gevecht op meerdere fronten gaande. Er ligt een bezwaar tegen het tracébesluit voor de spoorlijn Alkmaar-Amsterdam, waar het opstelterrein als bijlage in bleek te zitten. Daarna stuitten de bewoners per toeval op een ontwerp-milieuvergunning. Die bleek eind december gepubliceerd, zonder dat omwonenden direct geïnformeerd zijn.

“Pas toen hebben wij ons massaal georganiseerd,” vertelt Jones. “We hebben machtigingen verzameld, een bezwaarschrift van 22 pagina’s opgesteld en zijn ons gaan verdiepen in wetgeving, afstandsnormen, geluidsstudies. Je wordt er haast een specialist van.”

Een ander zorgpunt is het bestemmingsplan, dat het terrein formeel mogelijk moet maken. De bewoners zijn daarover niet per brief geïnformeerd, terwijl zij wel binnen 100 meter van het gebied wonen. “De bewoners aan de Middenweg zijn bijvoorbeeld wél betrokken en krijgen een groene bufferzone achter hun tuin. Wij niet. Waarom is dat? Wij vragen er niet om dat alles bij het oude blijft, maar wél om gelijke behandeling.” (tekst gaat verder onder de foto)



De grootste zorg onder bewoners is geluidsoverlast in de nacht. “Volgens ProRail komen de treinen pas na middernacht aan. Daarna begint het schoonmaken, rangeren, loskoppelen. Dat levert piekgeluiden tot 80 decibel op,” aldus Jones. “En dat hoor je. Zelfs nu voel ik mijn bed al trillen als een vrachtwagen over de spoorwegovergang dendert.”

De woningen aan de Hasselaarsweg zijn laag en oud, vaak zonder moderne geluidsisolatie. Toch worden in de geluidsmodellen van ProRail rekenwaarden gebruikt van moderne gevels. “Dat klopt gewoon niet. En het geluidsrapport is opgesteld met eigen software van ProRail. Slager keurt zijn eigen vlees.” (tekst gaat verder onder de foto)



Opvallend is dat de bewoners het project op zich niet volledig willen tegenhouden. “Wij begrijpen dat het spoor moet worden uitgebreid. Dat is belangrijk voor duurzaamheid en bereikbaarheid,” benadrukt Jones. “Maar dan moet je het wel netjes doen. Betrek mensen, informeer ze goed, en houd je aan de regels. Nu voelt het alsof de regels worden opgerekt om maar snel te kunnen bouwen.”

Martine Jones denkt dat hun beroep weinig kans maakt. "Je weet dat je op een zinkend schip zit. Wij komen met een paar burgers naar de Raad van State; Prorail, het ministerie en de landsadvocaat komen met 20 man. We maken geen schijn van kans." (tekst loopt door onder de foto)



Een tweede bezwaar van de bewoners, die tegen de milieuvergunning, ligt inmiddels bij de rechtbank Noord-Holland. Een verzoek om een versnelde procedure werd afgewezen. De bewoners wachten nu op een hoorzitting. Intussen is de onzekerheid groot. “In de krant lezen we dat de bouw in 2026 moet beginnen. Maar ons bezwaar is nog in behandeling. Dat voelt als een klap in het gezicht.”

Toch heeft het protest ook iets positiefs opgeleverd. “We zijn als buurt hechter geworden. We kennen elkaar beter, hebben een appgroep, en voelen ons gesteund. Maar het blijft wrang dat je als burger zo diep in de materie moet duiken om serieus genomen te worden.”