Theatergezelschap duikt in leven ‘vergeten’ 18e-eeuwse Alkmaarse burgemeester: “Vandaag de dag vrij onbekend, maar in zijn tijd echt een bekende Alkmaarder”

In de toch al indrukwekkende historische setting van de Grote Kerk in Alkmaar duikt een bijzondere voorstelling diep in de Alkmaarse geschiedenis. En dan niet dat bekende deel met die Spanjaarden, maar een wellicht wat minder bekende periode. Onderwerp van de opera 'Carel' is de periode toen Carel de Dieu nog burgemeester van Alckmaer was. “Een opera op het graf in de Grote Kerk van een oud Alkmaarse burgemeester, dat is wel bijzonder”.

Hoewel het verhaal zich in de achtiende eeuw afspeelt raakt de voorstelling - zoals zo vaak het geval met geschiedenis - aan zeer actuele thema’s. “De vraag wat je nalaat, hoe je herinnerd wilt worden en wie er überhaupt herinnerd wordt, leeft sterk bij ons als makers”, laat de uit Antwerpen afkomstige librettoschrijver Marlies Bosmans Streekstad Centraal weten.

En Carel de Dieu (1700-1789) is een naam die maar weinig belletjes doet rinkelen. Ook zul je zijn naam niet snel tegenkomen in de geschiedenisboeken en toch staan zijn beeltenis, zijn graf en zijn naam nu in de schijnwerpers. Het startpunt van de voorstelling ligt letterlijk en figuurlijk in steen aan de voeten van de bezoekers. In de Grote Kerk van Alkmaar bevindt zich namelijk het imposante graf van Carel de Dieu. (tekst gaat verder onder de foto)



“We vonden het idee fascinerend dat iemand zich zo’n prominente plek in een kerk verwerft, maar dat er inhoudelijk zo weinig over hem bekend is”, vertelt acteur Bart Sietsema, die Carel de Dieu speelt. De voorstelling is een vorm van locatietheater, een kolfje naar de hand van organisator De Karavaan. De acteurs die spelen in het stuk zijn door theatercollectief Ludvik uitgenodigd om mee te spelen.

Maar wie zoekt vindt wel degelijk informatie over het leven en werk van Carel de Dieu. Hij was burgemeester van Alkmaar, stamde uit een rijke regentenfamilie en hij liet zijn graf, een indrukkend rouwbord en een huis na. Het huis is te vinden aan het begin van de Langestraat en is bij de meeste Alkmaarders bekend onder de naam sociëteit De Dieu.

Maar wat hij als bestuurder heeft betekend? De archieven geven daarover weinig prijs. Juist dat niemandsland tussen grootse uiterlijke sporen en innerlijke leegte inspireerden de theatermakers “We hebben ons laten leiden door het contrast tussen zijn obsessie met nalatenschap en het feit dat hij en zijn vrouw geen kinderen konden krijgen”, vertelt actrice Anne Wielink, die de vrouw van Carel speelt. Je vraagt je dan af: “Wat laat je eigenlijk na als je niets kunt doorgeven?” (tekst loopt door onder de foto)



De productie laat zien hoe iemand aan de buitenkant indrukwekkend kan lijken, maar van binnen misschien juist leeg of onzeker is. De Dieu’s obsessie met zijn erfenis krijgt theatrale proporties. “We hebben gekozen voor een vorm van fictie. Niet om de geschiedenis te herschrijven, maar om de vragen die zijn leven oproept op een artistieke manier te onderzoeken”, vertelt actrice en violist Maartje Goes.

Daarnaast legt de voorstelling ook de link naar de huidige cultuur van macht en ego. “Carel de Dieu legde zijn pik op tafel”, vertelt Bart plastisch maar treffend. Hiermee wordt bedoelt dat De Dieu wilde laten zien dat hij veel geld en macht had, waardoor hij kon kopen wat hij wilde.

Bij locatietheater speelt de locatie altijd een grote rol. “Eigenlijk vervult de kerk de rol van het vierde personage”, vindt Bosmans. Het akoestisch indrukwekkende gebouw, ontworpen voor orgelmuziek, biedt niet alleen een sfeervol decor, maar beïnvloedt ook de beleving van het stuk. (de test loopt door onder de foto)



Een projectkoor van Alkmaarse zangers ondersteunt de acteurs. De Alkmaarse Lotte Bakkum (23) vervult ook een rol in het gelegenheidskoor dat bijdraagt aan de ‘gekheid’ van Carel in het stuk. “Wij zijn de stemmen van de verloren zielen die graag Carel mee willen nemen verder de obsessie in”

Lotte heeft in het verleden al eerder in de Grote Kerk gezongen. “Het voelde als thuiskomen. Nu ben ik hier niet alleen als zangeres, maar heb ik meer een acterende rol”. Lotte vindt het spelen in De Grote Kerk geweldig. “Het is heel bijzonder om aan zo’n theatervoorstelling mee te doen. Spelen in een kerk is een bijzondere ervaring”.

Het stuk is nog tot en met 9 juni te zien.