Egmondse duinlandjes ondanks pompen al ruim jaar onder water: “We moeten het sámen doen”

Ondergelopen landjes en natte voeten. Wie een bezoekje brengt aan de duinlandjes in Egmond aan Zee ziet vooral erg veel water staan. Al ruim een jaar staan de tuintjes er onder water. Er wordt sinds september gebruik gemaakt van twee pompen die het overtollige water moeten weg zien te krijgen, maar of dat alle landjes kan redden is onzeker. Er wordt gewerkt aan nieuwe (mogelijke) oplossingen.

Niet alleen in Egmond aan Zee, maar ook op andere plekken langs de kust hebben de duinen te maken met extreem hoge grondwaterstanden. Wat ooit een plek was voor tuinieren en recreëren, veranderde afgelopen seizoen in een moeras. En dat terwijl de 340 duinlandjes een geliefde ontmoetingsplek is. Samen met natuurbeheerder PWN zoekt de Duinlandjesvereniging naar manieren om het gebied droog te krijgen en te houden.

"Je zag het de afgelopen tijd toen het even wat droger was, toen leefde het duin weer", vertelt Peter Stam van de Duinlandjesvereniging De Noord aan NH Nieuws, mediapartner van Streekstad Centraal. "De tuinders zochten elkaar op; het was weer echt die Egmondse cultuur die weer een beetje tot leven kwam." (tekst gaat door onder de foto)



Als tijdelijke oplossing staan er sinds september twee pompen. De ene houdt het water weg bij recreatiewoningen in de Nollenvallei, de andere probeert de duintuintjes droog te leggen. We hebben deze pomp in overleg met de vereniging verplaatst", legt Koen Mathot van PWN uit. "Hij stond eerder meer richting het strand, maar we denken dat het water hier efficiënter weggepompt kan worden. "Hij staat nu bij een centralere plek. Hier hebben we een put gegraven waar het water naartoe stroomt en wordt weggepompt."

Het afgevoerde water wordt via slangen naar zee geleid. "Nu de strandhuisjes weg zijn, hebben we de buizen verlengd. De buizen monden direct uit op het strand, in plaats van in een duinpan," legt Mathot uit.

Toch is het effect beperkt. "Het grondwater staat heel hoog. In de duinen zit net zoveel water als in het IJsselmeer," verduidelijkt hij. "Met deze pompen delen we een speldenprikje uit. Je ziet lokaal wel wat effect. We proberen wat er kan, maar niet alle landjes zullen snel droog zijn. Dat is zeker niet mijn verwachting."

Naast de pompen wordt er naar structurele oplossingen gezocht. Komend voorjaar gaan studenten van Wageningen Universiteit aan de slag met het probleem. "Zij gaan drie à vier maanden onderzoek doen," legt Peter uit. "Die kijken weer met andere invalshoeken naar dit soort problemen." (tekst gaat door onder de foto)



PWN is zelf ook bezig met het zoeken naar een structurele oplossing. "Dat zal dan een combinatie moeten zijn van natuurherstel én het ophogen van de landjes", denkt Mathot. "Door op plekken landjes af te graven en natte duinvalleien te creëren, win je zand dat je over de andere landjes kan verdelen. Hiermee krijgt het werk in dit Natura 2000-gebied een plus, en de landjes ook."

Maar er zijn beperkingen. "Je hebt veel zand nodig en dit is een Natura 2000-gebied, dus je kunt niet zomaar overal graven," waarschuwt Koen. "Het zal niet mogelijk zijn om alle landjes op te hogen. We moeten een balans vinden, maar dat is een ingewikkelde puzzel."

De Duinlandjesvereniging snapt dat PWN in een moeilijke situatie zit. "Het waterpeil staat nu eenmaal hoog, en Natura 2000-regels maken het moeilijk om zomaar maatregelen te nemen," zegt Peter. "Het zand moet érgens vandaan komen als je het wil ophogen. Of we alle landjes kunnen redden, is onzeker, maar we hopen er zoveel mogelijk te behouden."

In het ergste geval zouden een aantal van de landjes opgeofferd moeten worden. "Maar daar gaan we niet voor", zegt Peter beslist. We hebben de universiteit aan boord, wachten op hun bevindingen en die van het PWN. En dan smeden we een plan voor de toekomst. We moeten het sámen doen."