Grote plassen water, ondergelopen tuinen en onbruikbare huisjes. Maandenlang hebben de duinhuisjes in de Nollenvallei van Egmond aan Zee onder water gestaan. Drie tot vier hiervan zijn er zo slecht aan toe dat ze niet meer te repareren zijn. Drinkwaterbedrijf PWN zal de huisjes noodgedwongen slopen, tot ongenoegen van de huurders. Want wat gaan ze doen? Het huisje nu al vervangen of later pas?
PWN is de verhuurder van de grond waar de huisjes op staan. "Zo'n vijftien huisjes stonden dusdanig onder water dat we samen met de huurders maatregelen onderzoeken. We kijken hoe we wateroverlast bij extreme regenval in de toekomst zoveel mogelijk kunnen beperken", vertelt Gert Jan Vreken van PWN tegen NH, mediapartner van Streekstad Centraal. Zo wordt er onder andere gekeken naar of het mogelijk is om lokaal met zand op te hogen of een poel aan te leggen waar het water naartoe kan stromen.
De eerste helft van 2024 was het natste halfjaar dat ooit gemeten werd in Nederland. Dat heeft ervoor gezorgd dat het grondwater in het duingebied zó hoog stond dat er op meerdere plekken sprake was van wateroverlast. De reden hiervan is niet alleen de hevige regenval, maar ook de mens speelt hier een rol in.
Het drinkwater voor Noord-Holland werd jaren lang uit de duinen gehaald, maar sinds 2002 is dat gestopt. De biodiversiteit leed ernstig onder de droge duinen. De laatste decennia komt daar verandering in. Volgens ecologen gaat het namelijk een stuk beter met de duinflora en fauna.
Positief toch? Maar niets is minder waar. Door de natte duinen zitten inwoners en recreanten nu met de gebakken peren. Huurders van 120 huisjes in de Nollen hebben natte voeten, en kunnen er geen gebruik maken. De grond waar de huisjes opstaan staan namelijk onder water. In sommige gevallen zijn ze zo aangetast dat er niet veel meer te redden valt. (tekst gaat verder onder de foto)
Inmiddels is het water gezakt en zijn de meeste huisjes weer bereikbaar. Door de hoge waterstand hebben veel huurders moeten wachten met het weghalen van de huisjes. "Eerder weghalen kon niet vanwege de wateroverlast".
De huisjes die nu worden weggehaald zullen op termijn worden vervangen. Om ervoor te zorgen dat de nieuwe huisjes beter bestand zijn tegen klimaatveranderingen, zal de grond op bepaalde plaatsen eerst moeten worden opgehoogd met zand.
"Het opnieuw plaatsen moet wachten totdat het onderzoek klaar is. Daarover hopen we de aankomende maanden meer duidelijkheid te krijgen", legt Vreken uit. "De Nollenvallei is een belangrijk natuurgebied. De maatregelen moeten dan ook zoveel mogelijk bijdragen aan het versterken van de natuur."
Dick Jansen, huurder van een van de huisjes en bestuurslid van vereniging Recreantenbelangen Wimmenum geeft aan dat er voorlopig helemaal geen zand kan worden gestort vanwege natuurregelgeving. "Dat zorgt bij de gedupeerde huurders voor een dilemma: 'Ga ik een nieuw huisje op palen neerzetten, met het risico dat het straks in een vijver staat of stel ik de herbouw uit?'"
Volgens een gedupeerde huurder, die anoniem wil blijven, zouden we niet moeten wachten tot de gevolgen van klimaatverandering zichtbaar zijn, maar juist vooraf actie moeten ondernemen om ze te voorkomen. "Ik verwacht dat er in het najaar weer heel veel regen gaat vallen. Met elke graad opwarming neemt ook de neerslag toe. En dat zie je. Het gebeurt wereldwijd. Het is een voorbode van wat ons nog meer te wachten staat. En toch blijven we steeds maar achter de feiten aanlopen", stelt de gedupeerde huurder.
Naast waterlast bij de huisjes in de Nollen hebben ook de Egmondse duinlandjes, de Lankies, nog altijd veel last van de gevolgen van het hoogstaande water. PWN hoopt in de loop van volgende week met twee grote pompen de wateroverlast in de duinen te gaan verminderen.
Maar volgens Dick Jansen heeft dat nu geen zin meer. "Het water staat op één plekje na momenteel alweer onder het maaiveld. Er valt nu dus weinig te pompen. Er wordt pas weer gepompt als het Bruynzeelveld bij veel regen weer volloopt. PWN mag namelijk niet zomaar grondwater wegpompen in beschermd natuurgebied."