Minder afval, minder kosten en eigenlijk maar een kleine moeite: er zitten veel voordelen aan wasbare luiers, toch kiezen jonge ouders nog vaak voor wegwerpluiers. Die pak je nu eenmaal makkelijk uit de zak en als de luier afgaat, kan 'ie gewoon 'op de grote hoop'. De gemeente Alkmaar wil ouders prikkelen om het over een andere boeg te gooien: "Het is echt een kennismaking."
Christian Schouten is wethouder voor duurzaamheid en is enthousiast over het initiatief. Door gezinnen gratis luierpakketten aan te bieden hoopt de gemeente hoopt de gemeente de afvalberg in Alkmaar weer een beetje terug te dringen. "We willen een steentje bijdragen, goed zorgen voor de stad", zegt wethouder Schouten. Want wegwerpluiers zorgen voor veel afval dat vermeden kan worden door stoffen luiers te wassen. Dat zet zoden aan de dijk, vindt Schouten, al begrijpt hij dat er ook kritische geluiden zijn. Samen met collega's legt hij uit hoe een en ander in zijn werk gaat. (tekst gaat door onder de foto)
Wasbare luierbroekjes. (foto: Alkmaar Centraal)Projectleider Gerie Hordijk kent alle 'ins & outs' van het luierprogramma. Ze vertelt dat er al veel aanmeldingen zijn: "Dit weekend kwamen er nog tien nieuwe bij, als ik het nu bekijk, zitten we op 35." Daarmee is het streefgetal van 40 bijna gehaald. "Ja, dat komt wel vol hoor!" 40 deelnemers, dat betekent 40 gezinnen in Alkmaar die de wegwerpluiers even aan de kant schuiven. De gezinnen maken kennis met verschillende vormen van wasbare luiers, zodat ze zelf kunnen ontdekken wat voor hen het prettigst werkt. "We hopen dat het hierdoor makkelijker voor ze is om de stap helemaal te zetten."
Voor het luierproject wordt samengewerkt met Caroline Beelen, dé expert in Noord-Holland als het om wasbare luiers gaat. Beelen was bijvoorbeeld in 2021 nog betrokken bij de recordpoging 'wasbare luiers verschonen' en werkt voor de Branchevereniging Wasbare Luiers. Zij voorziet een hoge slagingskans voor dit project: "Bij vergelijkbare projecten in andere gemeenten zien we dat 85% van de gezinnen doorgaat met wasbare luiers. Dat komt ook door de begeleiding die er is." Want bij twijfel is er uitleg, hulp, ook in Alkmaar. Tijdens het project is er halverwege een bijeenkomst voor het 'bijsturen van eventuele problemen'.
Dat de actie zich specifiek op gezinnen met kinderen richt heeft ook te maken met de uitdagingen die bij andere doelgroepen gelden. Volwassenen, ouderen veelal, die in zorginstellingen een luier om krijgen, hebben die vaak in combinatie met een medicijnkuur. "Als je dan op wasbaar overgaat komen er medicijnresten in het water, dat is heel lastig", weet Beelen. Wel is er ook in de zorg veel belangstelling voor verduurzaming. (tekst gaat door onder de foto)
Luiers aan de lijn. (foto: Wikimedia Commons / C.K. Rose)Op het initiatief van de gemeente zijn veel positieve reacties, vertelt wethouder Schouten. "Het zit 'm in de mindset: mensen enthousiasmeren." Getuige het hoge aantal aanmeldingen lukt dat, maar toch is niet iedereen overtuigd. "Ik hoor ook wel: zet dit nou zoden aan de dijk. Daar zeg ik dan op: als je niets doet, gebeurt er in ieder gevál niets. Het gaat ook om de kleine stapjes. Dus in dit geval letterlijk: op de kleintjes letten." Om meer mensen te overtuigen werkt de gemeente ook samen met verloskundigen en andere zorgprofessionals. Ook hoopt ze inwoners ervan bewust te maken dat zindelijke kinderen nog minder luiers gebruiken, vroege zindelijkheidscommunicatie maakt dus ook een verschil.
De impact van het project valt te becijferen: de 40 gezinnen die straks overgaan op wasbaar besparen ruim een ton luierafval per jaar. Luiers en ander incontinentiemateriaal maken in Nederland zo'n 5% van de afvalberg uit. Tegelijk zegt dat nog niet alles over de werkelijke milieu-impact. Milieu Centraal berekent dat wegwerpluiers de afgelopen decennia de helft lichter zijn geworden en dus wel wat duurzamer; desondanks blijven ook volgens deze organisatie wasbare luiers de meest duurzame keuze.
Maar het gaat om meer dan duurzaamheid alleen, schrijft de gemeente. Wasbare luiers zijn op de lange termijn ook goedkoper. "Met wasbare luiers besparen ouders gemiddeld €500,- euro per kind", stelt de gemeente. En dat getal wordt nog lager als ouders gebruik kunnen maken van het kennismakingspakket van de gemeente. Het project start op 11 oktober. Aanmelden kan nog via Alkmaar.nl.
