Ernstige bedreigingen tijdens zijn werk zetten het leven van de Noord-Hollandse politieman Oscar op z'n kop. "Er waren plannen om mij te liquideren", vertelt hij in de Schoorlse Duinen aan mediapartner NH Nieuws. Daar werkt hij met Stichting Politie Veteraan aan zijn herstel van de posttraumatische stress-stoornis (PTSS) en angsten die hij erdoor kreeg.
Op een winderige dinsdagochtend maakt een groepje van vijf het ruiterpad langs de Dr. van Steijnweg vrij van laaghangende takken. De vijf praten en lachen, maar er wordt vooral gewerkt. Onder hen een grote politieman, die we niet in beeld brengen en voor het gemak Oscar noemen. Hij kijkt altijd uit naar deze ochtenden. "Ik werk nu 22 jaar bij de politie en kwam anderhalf jaar geleden ziek thuis te zitten. Ik heb een complexe vorm van PTSS en loop daarvoor bij een psycholoog en psychiater."
Over de oorzaak praat hij nog moeilijk: "Ik ben betrokken geweest bij een heel heftig incident waarna ik zwaar bedreigd werd; ik was mijn leven niet zeker. Weet je, ik heb echt wel veel heftige zaken meegemaakt waar ik eigenlijk nooit slecht van geslapen heb, maar toen werd het persoonlijk. Dat doet echt wat met je. Ik heb daarna nog met hulp doorgewerkt op een andere afdeling, maar ik kreeg steeds meer triggers door dingen die ik niet kon uiten en een ophoping van angsten. Dat leidde tot de diagnose PTSS en een zware angststoornis."
Oscar durfde in die tijd niet meer naar buiten, maar kon het tij langzaam keren met fanatiek roeien. "En nu is het onderhouden en snoeien van het bos mijn uitlaatklep."
PTSS is sinds 2013 officieel erkend als beroepsziekte bij de politie. Collega's met deze stoornis kunnen onder meer terecht bij lotgenoten via Stichting Politie Veteraan. "We vinden het als stichting heel erg belangrijk dat collega's die een mentale blessure hebben opgelopen door politiewerk geholpen worden in hun herstel", vertelt coördinator Johnny Hagenaar. "Die hulp loopt intern bij de politie via Team Vitaal en wij bieden in samenwerking met Staatsbosbeheer in Schoorl, Zeewolde, Ballo en Apeldoorn een project in de natuur. Wetenschappelijk is aangetoond dat herstel in de natuur het beste gaat, dat het rustgevend werkt. We worden inmiddels gesteund door ARQ Centrum'45, het landelijke expertisecentrum voor psychotraumaklachten."
Johnny en begeleiders Nico en Patricia werken of werkten bij de politie en zijn de vrijwilliger bij de stichting. "Om dit te kunnen doen hebben we trainingen gevolgd bij de politie en vanuit de stichting en Trauma Risico Management-opleiding bij Defensie."
"In totaal doen nu vier deelnemers - zo noemen we ze - mee aan ons project; twee zijn met vakantie", legt Johnny uit. "We houden het bewust kleinschalig om iedereen alle aandacht te kunnen geven. Maar we hopen het met nog een ochtend uit te gaan breiden. We werken met mensen van wie sommigen zeer zware PTSS hebben. Het is elke dinsdagochtend afwachten hoe deelnemers in hun vel zitten." Oscar en Paula (ook een gefingeerde naam) waren er dinsdag wel.
Paula had het wel moeilijk. "We geven haar de ruimte en collega Patricia ontfermt zich over haar. Ons project biedt ook die ruimte: de ene keer is het vooral lekker bezig met je handen en andere dagen, als de energie er niet is, gaan we wandelen en praten we met elkaar. Niks moet, alles mag." Na een uurtje was het ruiterpad weer mooi vrij en ging de groep naar het strand. "Even uitwaaien en wat drinken."
Een uitstapje naar het strand om de dag af te sluiten (foto: NH Nieuws)Het doel van de stichting is om mensen weer te laten re-integreren. "In dat traject zijn wij slechts een klein radertje van het geheel. Als wij kunnen helpen dat ze weer contact kunnen maken met mensen, dat ze weer normale gesprekken kunnen voeren, dan zijn wij superblij." De natuurlijke omgeving van de duinen geeft de deelnemers rust. "Het is een plek waar ze niet continu hoeven uit te leggen waarom ze zijn zoals ze zijn. Een gebroken arm zie je, maar een mentale blessure niet."
En politiemensen zijn trots op hun vak, weet Johnny maar al te goed. "Die blauwe lijn, het blauwe bloed. En op enig moment val je dan uit. Dan is er eerst schaamte; dat je niet meer kan leveren wat er van je verwacht wordt. En hoor ik er nog wel bij?"
Net als de rest geniet Oscar duidelijk van de ochtend in de duinen en op het strand. "Dit is een van de plekken waar ik me veilig voel. Schoorl kende ik al goed. Ik kwam hier vaak toen ik jong was. En deze ochtenden? Ja, dat is iets waar ik elke week naartoe leef. Dit is mijn uitlaatklep; een ontlading van alle spanning die ik in me heb zitten. Dat helpt ook in mijn herstel. Hoe dat zit is misschien lastig uit te leggen aan iemand die geen PTSS heeft. Maar het is gewoon je hoofd uit op een bepaalde manier."
En dan valt Oscar iets op. "Ik heb hier veel minder last van die waakzaamheid. Normaal kijk ik steeds om me heen. Ik ben nu met jou in gesprek en ik heb volgens mij nog niet een keer om me heen zitten kijken. Je bent hier met de collega's, dus het is voor mij een veilige haven. Het geeft me heel veel en ook weer een beetje hoop dat het goed komt."
Op meerdere locaties in Nederland biedt Staatsbosbeheer 'werkplekken' voor maatschappelijke projecten. "In de Schoorlse duinen zijn naast de politieveteranen bijvoorbeeld ook mensen van De Waerden of de Reclassering actief", licht boswachter Samuelle van Deutekom toe.
"We hebben niet voor iedereen plek; we zoeken altijd naar een evenwicht en goede spreiding. Het kost ons ook tijd om die groepen te begeleiden, maar het is uiteindelijk win-win. Wij zijn heel blij met het werk dat ze verzetten en zij met de rust die met je handen werken in de natuur geeft."
"Het gaat onder meer om het snoeien van dichtgegroeide paden, maar ook onderhoud aan banken en leuningen. Die politiemensen zijn gewoon sterke mensen die goed de handen uit de mouwen kunnen steken en kilometers willen maken. Ze leveren erg mooi werk af, in hun eigen tempo, want ook vanuit ons zit er geen druk op."
