Onze regio is getekend door de duinen. Niet alleen zijn ze aan de horizon aanwezig, oude nederzettingen als Heiloo, Oudorp en Alkmaar zijn op duinruggen ontstaan, net als de kustdorpen. Kunstenaar Dirck Nab legt de essentie van de duinen vast in zijn schetsboeken. Een maand lang zal zijn werk te bewonderen zijn in de Eerste Bergensche Boekhandel, waar zaterdag 24 juni het boek 'Getekend landschap' wordt gepresenteerd.
"Ik ga op de grond zitten met krijt", zegt Dirck Nab als Streekstad Centraal hem spreekt in zijn atelier in Bakkum-Noord. Zijn werkwijze is heel direct en veel van zijn werk ontstaat dus ook in de duinen zelf. "Ik ga iedere maandag met een vriend de duinen in, om ze te tekenen."
Zijn leven lang tekent Nab de natuur. Zijn werk is onder meer opgenomen in het Rijksprentenkabinet van het Rijksmuseum in Amsterdam. In het boek 'Getekend landschap' wordt het werk van Nab begeleid door aantekeningen van de tekenaar zelf en door poëzie. Verder zijn er teksten van schrijver Sjoerd Kuyper en van de conservator van het Prentenkabinet Rijksmuseum, Huigen Leeflang.
Nab interesseert zich voor het open duinlandschap. Bomen tekent hij weliswaar ook graag - hij laat de olijfbomen en tamarindes zien die hij in Griekenland vastlegde - maar zijn tekeningen van de duinen zijn juist vaak boomloos. We zien het licht, de glooiing, de zachte lijnen van zand en helm. Maar dan als essentie, in krijt, inkt of houtskool, zonder de kleuren. "Eigenlijk wordt het zo heel abstract."
Schilderen doet Nab ook, dan zijn de kleuren er zeker. Maar tekenen gaat nu eenmaal heerlijk vlug. "Ik houd van die snelheid", legt Nab uit. "Daar moet ik het van hebben." Want wie de duinen wil vangen zoals ze zijn, moet niet treuzelen. "Alles verandert heel snel, het licht, het weer. Het landschap dwingt je te kiezen. Als je maar bezig blijft, dan eindig je in het donker natuurlijk." En dus komen de lijnen razendsnel op het papier.
"Ik heb heel veel schetsboeken", zegt Nab terwijl hij het ene na het andere boek laat zien. "Het gaat maar door." Bijzonder zijn de kasboeken die hij in Frankrijk op een rommelmarkt kocht. Grote bladen met ruitjes, bedoeld voor debiteuren en crediteuren. Maar in Nabs handen zijn ze de achtergrond van grootste landschappen geworden. Franse bergen, het IJ in Amsterdam en uiteraard weer de duinen tussen Bakkum en Bergen.
Het gaat Nab om 'maken wat gezien is'. "Het is niet verzonnen, ik heb het zo gezien." Wat niet wil zeggen dat alles helemaal natuurgetrouw is, Nab maakt tekeningen, geen foto's: "Het is zoals ík het gezien heb." Veel laat hij weg, op zoek naar de essentie. Een boom verzinnen om wat diepte aan het landschap te geven, dat doet Nab niet. "Nee, dat zie je meteen", is zijn overtuiging.
Het boek 'Getekend landschap' wordt zaterdag 24 juni gepubliceerd in de Eerste Bergensche Boekhandel, tussen 16:00 en 18:00. Daarna zijn de tekeningen uit het boek nog tot zaterdag 22 juli te bekijken in dezelfde boekhandel. Een Franse uitgave van het boek, 'Paysage Dessiné', werd vorige maand door de Fondation Custodia gepresenteerd in Parijs. Het boek kan ook worden besteld via uitgeverij Waanders.
(foto's aangeleverd; foto's van tekenwerk: Henni van Beek, Rijksmuseum)
