De inwoners van Bergen aan Zee lijken ruim twee jaar geleden te zijn beland in een soort aflevering van Narcos - de Netflix-serie over Zuid-Amerikaanse drugscriminelen. Tijdens de start van de grote rechtszaak woensdag wordt duidelijk dat op die bewuste 16 februari een groep mannen een Colombiaanse drugshandelaar en oplichter willen ontvoeren, maar ze schieten hem uiteindelijk dodelijk in zijn rug.
Het gaat over 16 februari 2021 in de rechtbank van Schiphol. Het is zittingsdag één van de zeven, schrijft mediapartner NH Nieuws. Een volle zaal, met vijf van de acht verdachten, tolken, advocaten, journalisten, justitie, politie en de rechters. Aan bod komen chatgesprekken, getuigenissen, nieuwe beelden van de plaats delict én nooit gedeelde informatie over de schotwonden van het slachtoffer: een Colombiaan die met landgenoten, zijn vriendin en zoon in Bergen aan Zee was, mogelijk om weer mensen op te lichten met coke van poedersuiker.
De middag van de fatale schietpartij zijn er best wat strandgangers, tieners, een hondje en mountainbikers rondom het Van der Wijckplein. Een groep mannen is, volgens het Openbaar Ministerie, vanuit een verzamelpunt in Alkmaar onderweg om in de kalme en koude kustplaats de Zuid-Amerikanen een lesje leren.
Van de negen verdachten waren er vijf aanwezig woensdag. Wat betreft de vier anderen: twee kwamen tegen de regels in niet opdagen, één is nog altijd voortvluchtig en één is vorige week vermoord in zijn thuisland Macedonië. De volgende zittingsdag is vrijdag. Het OM doet op 22 maart uitspraak over de strafeis. Een paar dagen eerder is Marius M. bij een cocaïnedeal in 'Zandvoort city' namelijk door hen opgelicht en gegijzeld. Dat zou blijken uit chats die het OM toeschrijft aan de Poolse verdachte. "De Colombianen hebben me vastgebonden", stuurt hij naar een medeverdachte.
"Ze hadden 23 kilo suiker en 2 kilo origineel om te tonen Ze hebben ons verdomme verneukt." (..) "Ze zijn onherkenbare hoeren. Als ik ze vang, ga ik er eentje naaien." Daarop wordt gereageerd: "Heb je hulp nodig? Ik heb Albanezen op mijn telefoon. Ze zijn sterk en hebben veel uitrusting."
Het is rond vieren die 16 februari in Noord-Holland als, zo is te zien op gepresenteerde beelden in de rechtbank, de Colombiaanse man oversteekt bij de Zeeweg. "Vlak bij rotonde loopt een Colombiaans varken rond", is te lezen in gekraakte chatberichten tussen, volgens OM, verdachten. In meerdere auto's zijn op de parkeerplaats. De Zuid-Amerikaan loopt naar een geparkeerde auto. Twee tieners zijn op dat moment ook op het plein. "Ze grepen de man vast en duwde zijn hoofd naar beneden", zegt een pas 14-jarig meisje naderhand tegen de politie over wat er dan gebeurt. Ook haar 12-jarige broertje aanschouwt, naar zo lijkt, de poging om de Colombiaan te ontvoeren. "Hij probeerde tegen te stribbelen, maar het lukte niet. En toen ineens een knal."
De tiener rent geschrokken weg. Na het eerste schot volgt er nog een en dan een salvo van zeven achter elkaar. Mannen roepen 'police, police', een ander kermt keihard, vermoedelijk van de pijn. De groepering stapt snel in auto's en met piepende banden rijden ze richting de Zeeweg. "De man viel op straat en bleef liggen", vertelt een andere getuige. "We hebben nog geluk gehad", aldus de eigenaar van een hotel aan het plein later. In het glas van hun terras zit een kogelgat. Een vrouw vliegt naar het slachtoffer en over het plein galmt "Amor!" Dat betekent 'geliefde' in het Spaans. Blijkbaar zat de vriendin van de Colombiaanse man (45) met zijn zoon in een auto die ook geparkeerd stond. Ze tillen hem naar binnen en rijden naar het centrum van Bergen, waar ze midden op de Stationsstraat stoppen.
Op straat doen politieagenten en hulpverleners nog een poging om hem te reanimeren en zelfs opereren, maar hij sterft. Na onderzoek blijkt de man door drie kogels te zijn geraakt: één schampt net boven zijn heup, één kogel ging door de voorkant van zijn rechter bovenbeen - dat ook was gebroken - en één is door tussen zijn schouderbladen geschoten. Volgens het sectierapport raakte die ook zijn hart en was dodelijk.
Zijn zoon verklaart in het Spaans aan de politie dat zijn 'vader een afspraak had met personen die hij niet kende'. En dat er vanuit een witte auto is geschoten. De vriendin getuigt dat ze haar geliefde hoorde schreeuwen en toen uit de auto stapte. "Mannen begonnen hem te slaan en hij schreeuwde dat we de politie moesten bellen." Ze beschrijft een wapen te hebben gezien en één van de een daders is lang, blank met een zwarte baard.
De politie arresteert in de maanden na het vuurgevecht in Bergen aan Zee de een na de ander. Zelfs in Spanje wordt een auto van de weg gehaald en een tweetal opgepakt. Het is een gemêleerd gezelschap: een Marokkaan, Irakees, Noord-Macedoniër (met roots in Albanië), Armeniërs, Polen en een man uit Den Bosch. Die laatste wordt niet aangeklaagd voor het doodschieten van de man. Hij zou volgens het OM alleen bij de voorbereiding zijn betrokken: auto's en wapens regelen, voorverkenning.
De anderen ontkennen allemaal te hebben geschoten. De één zegt wel op de parkeerplaats te zijn geweest, maar is zijn auto niet uitgekomen. De ander beroept zich op zijn zwijgrecht. De verdachte Poolse Marcin A. heeft gisteren een boodschappentas met het dossier bij zich, in de pauzes bladert hij er doorheen. "Hij hoopt zijn kant van het verhaal te kunnen vertellen, heeft daar een jaar op gewacht. Hij wil daar ongeveer twee uur de tijd voor. Ik heb hem geprobeerd uit te leggen dat dit nu lastig is, maar in Polen is dat normaal", aldus zijn advocaat.
Die tijd krijgt de verdachte van de rechter inderdaad nóg niet, maar er is wel ruimte voor een eerste reactie. Via de urenlang lang zwoegende simultaantolk zegt de kleine man met heldere blauwe ogen: "Ik ben geschokt door wat ik hier heb gehoord. Ik ben gelovig en iemand doden past daar niet bij." Vier van de negen verdachten waren er woensdag niet. Marius M, een breedgeschouderde lange man, met ten tijde van de eerste zitting, een volle donkere baard, liet via een berichtje naar zijn advocaat weten fysiek en mentaal niet in staat te zijn naar Schiphol af te reizen. Hij was onder de voorwaarde tijdens de zitting wél te komen geschorst en moet dus terug de cel in. Dat geldt ook voor de ontkennende verdachte Bilal K. Verder was de voortvluchtige Ardijan A. niet aanwezig. De in Spanje aangehouden Enes I. is vorige week in Noord-Macedonië geliquideerd, volgens lokale media in een conflict tussen drugsbendes. Hij wist illegaal naar het buitenland te vertrekken.
Het requisitoir in de zaak Bergen aan Zee is woensdag 22 maart.
