Een Noord-Hollandse kermis is niet compleet zonder een traditionele katknuppelcompetitie: een traditie die zoals de naam verraadt ooit zeer wreed was. Inmiddels is de diervriendelijke katknuppelvariant al jaren ingeburgerd. Eigenlijk is alleen nog de naam een traditie, maar daar wordt dan ook aan vastgehouden.
"Het was natuurlijk gruwelijk, het gebeurde vroeger tegenover het café in het dorp", vertelt Harrie Vredevoort, bestuurslid van de Rijper IJsclub en organisator van de jaarlijkse katknuppelcompetitie tijdens de Rijper kermis. Hij vertelt tegen mediapartner NH Nieuws hoe een kat werd opgesloten in een vat dat aan een touw tussen twee palen werd opgehangen. De deelnemers mochten dan met zware houten knuppels net zolang op het vat beuken tot het vat barste en de kat in doodsnood kon ontsnappen. Een gruwelijk tafereel dat de kat vaak niet overleefde.
Eind negentiende eeuw groeide het besef dat dierenleed geen vermaak kan zijn en werd ook een alternatief verzonnen voor de levende kat in de ton vertelt Vredevoort. In plaats van een levende kat werd er een klein blokje hout in een houten vat verstopt.
Wie erin slaagde zijn knuppel van enige afstand zo hard tegen het vat aan te slingeren dat het vat barstte en de houten kat op de grond viel, kreeg een geldprijs. Deelnemers die het vat niet kraken, maar één of meer van de ringen weten los te beuken krijgen een lagere geldprijs.
Dat de katknuppeltraditie is getransformeerd naar een geaccepteerde, brave versie van het geheel, wordt geïllustreerd door het feit dat zelfs de Koninklijke familie onder leiding van Máxima een rondje meeknuppelde.
Vredevoort laat zien dat de knuppels al klaarliggen in het clubhuis van de IJsclub en ook de stellage ligt bij de hand want in september gaat het weer gebeuren. Dan wordt op het dorpsveld bij de Meelzak de katknuppel-stellage weer opgebouwd en kunnen de dorpelingen los. Harrie verheugt zich erop, want tradities moet je in ere houden, vindt hij.
