Ook in regio Alkmaar moeten wijkagenten regelmatig meedraaien in de noodhulp. In gemeente Alkmaar zijn er zelfs wijken en buurten waar geen wijkagent voor is. Sara Cremers, districtschef Noord-Holland Noord, zit ermee in de maag: "Ik wil helemaal niet vertellen dat een wijkagent minder op straat is dan een tijdje geleden. Maar het is belangrijk om het eerlijke verhaal te vertellen."
Op dit moment is er een tekort van rond 1.400 fulltime agenten in Nederland, op een totaal van ruim 47.000 banen. Om aandacht te vragen voor de hoge werkdruk die dit veroorzaakt, werd op 2 januari tijdelijk gestaakt tijdens de coronaprotesten in Amsterdam.
"De incidentafhandeling moet gegarandeerd zijn", zegt Cremers. "Als jij de politie ergens om belt, wil je dat de politie komt. Dat willen wij garanderen. Maar dat lukt momenteel alleen omdat andere collega's een deel van die meldingen op zich nemen". Gemiddeld houden wijkagenten, maar ook leidinggevenden en rechercheurs, zo'n 80 procent van hun tijd over voor hun hoofdtaken.
Het tekort aan medewerkers ontstond na de vorming van de Nationale Politie in 2013. "Toen zijn alle aparte korpsen toegegroeid naar één Nationale Politie met tien eenheden. Dit zorgde destijds voor een overbezetting, waardoor een reorganisatie nodig was". Tegelijkertijd was er een uitstroom (bijvoorbeeld door vergrijzing) en doorstroom van medewerkers, vertelt Cremers, en kwamen er aandachtsvlakken bij.
"Er wordt meer van de politie gevraagd op het gebied van cybercriminaliteit, maar ook op het gebied van bewaken en beveiligen", ligt Cremers toe. Denk bijvoorbeeld aan online fraude en oplichting. "Daar kwamen de afgelopen twee jaar de coronademonstraties en handhaving rondom de maatregelen bij, terwijl het basiswerk hetzelfde bleef. Een combinatie van die factoren zorgde voor de schaarsteproblematiek".
Het Rijk heeft extra geld voor vacatures vrijgemaakt. De opleiding voor een volledig inzetbare (hoofd)agent duurt echter drie of vier jaar. Al zijn aspiranten tussentijds beperkt inzetbaar, de tekorten verdwijnen naar verwachting pas in 2025. In sommige grote steden loopt het tekort dit jaar eerst nog op.
"We wachten met smart op de nieuwe instroom", vertelt de districtchef. "Wij willen zo snel mogelijk weer terug naar volledige bezetting. Een wijkagent bijvoorbeeld moet aandacht kunnen besteden aan een onderwerp dat meer tijd vraagt, of langer nazorg kunnen bieden dan nu het geval is."
Maar zo ver is het dus nog niet en Cremer windt er geen doekjes om. "Ergens moeten wij op dit moment keuzes maken. Het is een onderwerp dat bij ons erg leeft. Er wordt nogal wat van de collega's gevraagd. Ik ben enorm trots dat zij nog elke dag de schouders eronder zetten."
