Coalitiepartijen GroenLinks en Partij van de Arbeid zeggen totaal verrast te zijn door de motie van wantrouwen die gisteren werd aangenomen tegen de wethouders van hun partij. Dit gebeurde tijdens een door hen geïnitieerd spoeddebat over de opvang van asielzoekers. VVD, CDA en D66 waren verbolgen daar bewust niet bij te zijn betrokken. "Het was niet onze bedoeling iemand hiermee voor het hoofd te stoten", aldus GroenLinks-fractievoorzitter Bastiaan de Leeuw.
"Ik zag dit niet aankomen", vertelt GroenLinks-fractievoorzitter Bastiaan de Leeuw aan mediapartner NH Nieuws. "Natuurlijk wist ik dat VVD, CDA en D66 niet blij waren met de manier waarop wij het spoeddebat hebben aangevraagd." Hij vervolgt: "Maar als volwassen mensen ga je daar dan met elkaar over in gesprek. Dat dit een aanleiding was om een motie van wantrouwen in te dienen, heeft mij verbaasd en verrast."
Een aangenomen motie van wantrouwen wordt meestal opgevat als een aansporing aan de wethouders hun functie neer te leggen. Dit is echter geen formele verplichting. In de verklaring is te lezen dat de wethouders in ieder geval niet opgeroepen worden om op te stappen: 'Deze kerncoalitie wil de door de raad benoemde wethouders van de partijen het werk voort laten zetten', zo staat in de verklaring van D66, CDA en VVD. Vrijdagochtend om 9.30 uur kwamen de betrokkenen bijeen om te bespreken hoe het verder gaat. Wat hieruit voort komt, is nog niet bekend.
De motie van wantrouwen werd gisteravond ingediend nadat GroenLinks-raadslid Ema Najetovic aan VVD-fractievoorzitter John van der Rhee toegaf dat de twee partijen de coalitiegenoten bewust buiten de aanvraag voor de raadsvergadering hadden gelaten. De Leeuw noemt dat een makkelijke aanleiding. Maar volgens hem was de motie er sowieso wel gekomen.
"Deze drie partijen gingen de vergadering al in met de afspraak dat ze deze motie zouden indienen." Bewijs daarvan is volgens De Leeuw het geprinte document 'dat al klaar lag op de tafel van David Schultz van D66'. De Leeuw had de aanvraag voor de vergadering achteraf gezien 'misschien anders gedaan'. "Ik ben de eerste om dat toe te geven. Dat heb ik ook in een gesprek tegen de partijen gezegd: het was niet onze bedoeling om iemand hiermee voor het hoofd te stoten."
De keuze om het op deze manier aan te vliegen kwam door de urgentie van de vergadering, aldus de fractievoorzitter. "Het had haast, het verzoek moest zo snel mogelijk naar de burgemeester. Hoe meer partijen je bij zo'n aanvraag betrekt, hoe langer het duurt."
David Rubio Borrajo, raadslid van de PvdA, noemt de motie van wantrouwen 'één grote poppenkast'. "Nu gaat het alleen om de vorm, de manier waarop de vergadering is aangevraagd." Officieel gezien mag dit echter gewoon, vertelt het PvdA-raadslid. "Over dit onderwerp zijn geen afspraken gemaakt in het coalitieakkoord."
Rubio Borrajo baalt ervan dat er nu niet inhoudelijk over de opvang van asielzoekers is gesproken. "De echte verliezers zijn de asielzoekers, waaronder die uit Afghanistan die juist nu onze hulp nodig hebben." Hij vervolgt: "Maar gelukkig zijn CDA, VVD en D66 nu iets minder gekrenkt na de aangenomen motie."
CDA, VVD en D66 laten weten geen verdere reactie te geven dan wat in hun toelichting van de motie van wantrouwen beschreven is. Hierin geven de partijen aan tot de gemeenteraadsverkiezingen, die over iets meer dan een halfjaar plaatsvinden, als 'kerncoalitie' door te gaan.
"Op vrijdag 27 augustus werd een groot deel van de raad verrast door de aanvraag van een extra raadsvergadering op de kortst mogelijke termijn, over de opvang van evacués uit Afghanistan in Alkmaar", melden de partijen in de toelichting. "De PvdA en GroenLinks hebben het niet nodig gevonden om hun coalitiegenoten, het college als geheel, of de betrokken portefeuillehouders te informeren, of te consulteren."
Dit staat hen vrij, aldus VVD, CDA en D66. "Maar dit soort handelen is funest voor het onderlinge vertrouwen." Volgens de drie partijen wordt de breuk in vertrouwen 'door beide partijen niet of nauwelijks ingezien', terwijl dat onderlinge vertrouwen 'met name essentieel is' op het vluchtelingendossier.
De partijen verklaren verder: "De wijze waarop met de gevolgen van de Afghaanse crisis zal worden omgegaan in Alkmaar, vereist een fundamenteel andere houding dan op stel en sprong de gehele raad, en dus ook collega-coalitiepartijen, aan te zetten hierover een besluit te nemen."
