Archeologen hebben eindelijk hun unieke vondst in Oudorp onthuld: kasteel De Middelburg had een barbacane. Er werden wel van deze vestingen aan stadspoorten gebouwd, denk aan de Amsterdamse Poort van Haarlem, maar voor zover bekend is geen enkel ander Nederlands kasteel geconstrueerd met zo'n uitbouw.
“Deze vondst is werkelijk spectaculair en uniek", jubelt Christian Braak, wethouder Cultureel Erfgoed. "Alkmaar kent een zeer rijke historie en we zijn blij dat we als innovatieve gemeente met nieuwe technieken deze prachtige resultaten behalen en zo niet alleen iets toevoegen aan de geschiedenis van Alkmaar, maar ook de geschiedenis in het algemeen!”
De barbacane is ontdekt middels geofysisch onderzoek door Saricon B.V., onder andere met een grondradar, en extra historisch-archeologisch onderzoek in het Regionaal Archief Alkmaar. Het vermoeden dat er poortvesting stond werd bevestigd door grafelijke rekeningen uit 1445. Er zijn ook aanwijzingen voor een haven en een grotere voorburcht. Er zijn een "enorme" hoeveelheid structuren gevonden die niet passen op het huidige kasteelterrein.
Barbacanes komen vooral voor in Engeland en Frankrijk. Dat Floris V er een liet bouwen aan De Middelburg heeft mogelijk te maken met zijn nauwe relatie met de Engelse koning Edward I. Die bouwde veel dwangburchten in zijn strijd tegen de Welshmen. Hoe de barbacane van het Oudorper kasteel er precies uitzag wordt nog verder onderzocht. De vorm doet denken aan die van de Barbacane Porte Saint-Pierre in Caen of de Ponttor in Aachen. Meer over de ontdekkingen is te zien in een YouTube video van de gemeente.
De Middelburg is rond 1282 gesticht voor Floris V, in zijn strijd tegen de Westfriezen. Floris V werd in 1254 in Leiden geboren en was de zoon van roomskoning Willem II. Willem II regeerde over alle gewesten in de Noordelijke Nederlanden, behalve over West-Friesland. Deze Westfriezen wilden zich niet laten onderwerpen en er waren dan ook regelmatig conflicten. Na de dood van zijn vader in 1256 zette Floris V de strijd voort, onderwierp uiteindelijk de opstandelingen en bouwde daarna een reeks aan dwangburchten, waaronder kasteel de Middelburg. Het kasteel heeft daar gestaan tot het in 1517 vernietigd werd door Grote Pier en zijn rebellenleger de Zwarte Hoop. Het kasteel werd niet herbouwd, de resten werden afgebroken en de stenen verkocht.
