Voor een starter of modaalverdiener is een huis kopen in Alkmaar een utopie. Slechts vijf procent van alle huizen in Alkmaar valt binnen het budget, blijkt uit cijfers van RTLnieuws. En van die huizen komen de meesten niet eens beschikbaar.
"Als je alleen bent, dan heb je een probleem," reageert Hans van de Leygraaf. Als makelaar en als initiatiefnemer van de Woningmakers herkent hij de schaarste op de markt voor deze groep woningzoekers. "Als iemand 2.778 euro per maand (modaal) verdient en alleenstaand is, dan is deze kansloos op de woningmarkt. Een grote groep heeft het moeilijk,” zegt de makelaar. “In Alkmaar gaat het om enkele duizenden mensen." Tot deze groep rekent hij niet alleen starters. “Ook mensen die lage lonen hebben, zoals personeel in de zorg, onderwijs, productie en winkels.”
Eenverdieners met een modaal inkomen en zonder spaargeld kunnen maximaal ongeveer 162.000 euro aan hypotheek krijgen. Hiervoor kopen ze in Alkmaar een woning met een gemiddelde oppervlakte van 66 m2. Maar de schaarste drijft de huizenprijzen op en zorgt ervoor dat beschikbare woningen meestal al verkocht zijn voor ze op de markt komen.
Vanuit zijn rol als Woningmaker ziet Van de Leygraaf oplossing in nieuwbouw. Dit staat ook hoog op de politieke agenda. Een gezonde markt is waar doorgestroomd kan worden en om dit op gang te krijgen moet volgens de woningmaker in allerlei prijscategorieën gebouwd worden. Van huur tot duur. “Het is een keten. Als een huurder een starterswoning koopt dan laat hij een huurwoning achter die weer bewoond kan worden.” De keten loopt door tot aan de dure woningen.
Toch wordt het jaarlijkse quotum van 1000 nieuwe woningen verreweg niet gehaald.”We hadden na de crisis meteen moeten bouwen. Nu gebeurt het wel, maar we lopen een paar jaar achter.” In Alkmaar zijn ontwikkelprojecten als Kanaalzone, Overstad en Oudorperpolder actueel. Maar Van de Leygraaf denkt dat deze projecten pas over vijf tot zeven jaar opgeleverd kunnen worden. Hij maakt zich zorgen of de gemeente het wel aankan. “Het ambtelijk apparaat moet verstevigd worden om al die projecten aan te kunnen pakken. Zo had Overstad al vol moeten staan met woningen. Een ontwikkeltijd van 10 tot 15 jaar is te lang.”
Vergeleken met buurgemeenten doet Alkmaar het nog niet eens zo slecht. Zo kan een starter in Langedijk rekenen op 1 procent van alle woningen die hij, of zij, met één modaal inkomen kan kopen. In Heerhugowaard, waar de afgelopen jaren de meeste huizen gebouwd zijn, is dat een procentje meer. Landelijk gezien heeft iemand met een modaal inkomen keuze uit acht procent van alle huizen.