Alkmaar, 23 november 2012. Samen voor betere zorg en gezondheid in combinatie met een lagere groei van zorgvraag en zorgkosten in de regio Alkmaar. Dat is het doel van de intentieverklaring voor de komende vijf jaar die HONK, Medisch Centrum Alkmaar, zorgverzekeraar Coöperatie VGZ en Zorgbelang Noord Holland ondertekenen op 22 november 2012. De samenwerking staat als 'proeftuin populatiemanagement' op de kandidatenlijst van het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS).
De ambitie binnen de nieuwe samenwerking is om betere zorg dichterbij huis te bieden en om in de toekomst de gevolgen van de vergrijzing en de toename van het aantal patiënten in onder meer de chronische zorg op te vangen. Voor het behoud van kwalitatief goede zorg maken de betrokken zorgverleners in deze regio afspraken over het stimuleren van zelfmanagement bij patiënten en het organiseren en leveren van meer preventieve en beter aansluitende zorg dichter bij de mensen. Hierdoor worden mensen gesteund om langer de regie over hun eigen leven te kunnen voeren, kunnen ze actiever in hun eigen omgeving begeleid worden en blijven ze langer gezond met kwaliteit van leven.
De groei van de zorgvraag en de daarmee samenhangende kosten blijven dan beperkt. De besparing ten opzichte van doorgaan op de huidige weg wordt gedeeld tussen de zorgverzekeraar, zorgverleners en bij Coöperatie VGZ verzekerde patiënten ingeschreven bij HONK huisartsen. Dit wordt naar buitenlands voorbeeld 'shared savings' genoemd. Hieruit kunnen onder andere de extra preventieve inspanningen in de eerste lijn gefinancierd worden.
Complexe medische problemen blijven het domein van de specialist. In de wijk is er een centrale, langdurige rol weggelegd voor de eerstelijns-zorgverleners. Zo kunnen de zorgresultaten voor specifieke groepen patiënten verbeteren. Door preventie en het verplaatsen van zorg naar bijvoorbeeld de huisarts, ontstaat er ook ruimte in het ziekenhuis om de groeiende vraag naar complexe zorg op te kunnen vangen, met als uiteindelijke doel dat het huidige patroon van zorgvraag en zorgaanbod wordt omgebogen naar een situatie waarin betere zorg voor iedereen beschikbaar, toegankelijk en betaalbaar kan blijven. Voortbordurend op het initiatief van Starlet Diagnostisch Centrum om meer eerstelijns diagnostiek dichterbij en daarnaast sneller bij de patiënt te organiseren, worden nu meerdere zorgketens in de samenwerking verbeterd.
De volgende stap in de samenwerking, na ondertekening van de intentieverklaring, is dat er afspraken worden gemaakt over hoe de gewenste zorgverbeteringen gerealiseerd gaan worden. Bijvoorbeeld door het opstarten en uitwerken van integrale zorgprogramma's voor specifieke groepen patiënten (populaties) en het opzetten van een adequaat bestuursmodel.
In de regio Alkmaar is de toegankelijkheid van de zorg voor patiënten de laatste jaren al sterk verbeterd. Praktijkondersteuners (POH's) begeleiden in de huisartspraktijk met succes chronisch zieken met diabetes, hart- en vaatziekten en COPD en astma. Voorheen lag de regie van de zorg voor deze groep patiënten voor een veel groter deel in het ziekenhuis. Het uiteindelijk doel is in het kader van zelfmanagement de regie zoveel mogelijk bij de patiënt zelf neer te leggen. De komende jaren wordt de zorg die daarvoor geschikt is, zo ver mogelijk naar voren gehaald in de zorgketen en in de tijd. Immers indien eerder passende zorg aangeboden kan worden dan wordt voorkomen dat er later meer zorg nodig is en het houdt mensen gezonder. Voorbeelden van initiatieven zijn meer toegang tot diagnostiek vanuit de eerste lijn zo dicht mogelijk bij mensen in de buurt, integrale multidisciplinaire geboortezorg, meer preventieve zorg om de toename van chronische ziekten af te remmen, wijkgerichte ouderenzorg en verplaatsing van bepaalde behandelingen van het ziekenhuis naar de huisartsenpraktijken. Deze initiatieven voor verplaatsing en voorkoming van zorg worden gebundeld in een nieuwe regionale organisatievorm om de veranderingen gezamenlijk te coördineren en te realiseren.
Een door de initiatiefnemers nieuw op te richten netwerkbestuur neemt de verantwoordelijkheid voor de met VGZ te maken afspraken. Het bestuur schakelt zoveel mogelijk bestaande zorgorganisaties in voor de coördinatie en uitvoering van de zorgprogramma's. Voor de coördinatie zijn dat bestaande partijen als Starlet DC (eerstelijns diagnostiek) en de ketenorganisaties van HONK (bijvoorbeeld voor COPD).
Het belang van de patiënt staat centraal binnen deze samenwerking. Daarom maakt Zorgbelang Noord-Holland deel uit van dit samenwerkingsverband. Bij deze organisatie zijn in de regio Noord Holland verschillende patiëntenverenigingen aangesloten (ongeveer 100 patiëntenverenigingen, organisaties van mensen met een lichamelijke, psychische of verstandelijke beperking, familieorganisaties en ouderenbonden). Patiënten(vertegenwoordigers) zullen worden uitgenodigd om een rol te spelen tijdens het ontwikkelen van de integrale zorgprogramma's en het inzetten en uitvoeren van individuele behandelplannen.
Deze samenwerking in de regio van de HONK huisartsen staat op de kandidatenlijst om door het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) aangemerkt te worden als 'proeftuin populatiemanagement' voor de komende jaren. Hiermee is zichtbaar dat dergelijke horizontale zorgsamenwerking door de minister van VWS wordt aangemoedigd en ondersteund in Nederland. Er zijn voorbeelden in Engeland (Torbay) en Duitsland (Kinzigtal) waar 'populatiezorg' al met succes wordt toegepast. Uit deze initiatieven blijkt het mogelijk is om de zorg te verbeteren, gezondheidswinst te behalen en een lagere kostenontwikkeling te realiseren, waardoor de zorg voor de toekomst kwalitatief, betaalbaar en toegankelijk blijft.
