Begin deze maand werd op een werkconferentie in Den Haag de ‘Wijkenwaaier’ gepresenteerd. Alle kennis en kunde die de afgelopen jaren is opgedaan over de aanpak van problematische buurten, wijken en gebieden handig gebundeld in een drie chocoladerepen dikke waaier. Mooi ding. Want wat is er de laatste jaren wat afgeëxperimenteerd in de Achterstands-, Vogelaar, Pracht- en Krachtwijken van Nederland. En wat is het prettig om nu eens helder –soms zelfs wetenschappelijk onderbouwd- op een rij te hebben wat nu eigenlijk werkt en wat niet.
Op de conferentie werd in de categorie 'Hoe moet het niet' een confronterend Alkmaars filmpje vertoond waarin wijkcoördinator Gert-Jan Geugjes in 12 minuten samen met Adelheid Roosen haarfijn de vinger op de zere plek legt. In mijn wethouderstijd heb ik de worsteling van mijn naamgenoot van dichtbij gezien. In Overdie, de Alkmaarse prachtwijk waar het in het filmpje over gaat, telden we maar liefst honderdachtentwintig instanties die iets met de wijkaanpak van doen hebben. Van wijkmeester tot wijkagent, van Centrum voor Jeugd en Gezin tot UWV, van woningbouwcoöperatie tot school, etc, etc. Honderdachtentwintig instanties die links of rechtsom betrokken zijn bij het wel en wee van de nog geen vijfduizend mensen.
Honderachtentwintig instanties met allemaal eigen medewerkers die er allemaal een eigen manier van werken op nahouden. Die elkaar hartgrondig nodig hebben om tot resultaat te komen, maar in de praktijk bitter slecht weten te vinden. Niet dat er geen afstemming plaats vindt. In zogenaamde cases-overleggen worden probleemsituaties besproken. Van dit soort overleggen telden we er meer dan tien. Sommige hulpverleners bezochten zoveel cases-overleggen dat ze aan hun eigenlijke werk nauwelijks meer toekwamen.
Die overleggen leidden alleen zelden tot een sluitende aanpak. Er was niemand die aan het eind van de sessie een klap op tafel kon geven en zeggen: zo gaan we het dus doen. ‘Investeer in een Achter de Voordeuraanpak’ is een van de in de Wijkenwaaier beschreven 'wetten van de wijkaanpak'. Een waarheid als een koe, maar in de praktijk dus nog niet zo gemakkelijk gerealiseerd.
Maar toch, het signaleren van het probleem is vaak al de helft van de oplossing. Daarom is het goed dat Gert-Jan Geugjes en Adelheid Roosen dat filmpje hebben gemaakt. Het wordt tijd dat hulpverlenend Nederland net zo efficiënt gaat werken als bijvoorbeeld de bouw, waar het volstrekt normaal is dat een hoofdaannemer verantwoordelijk is voor het tijdig en juist opleveren van een project en er zelf voor zorgt dat hiervoor op tijd de juiste onderaannemers aan het werk gaan. En daar ook op wordt afgerekend. Letterlijk. Als het goed gaat, maar ook als het slecht gaat.
Gert-Jan Leerink
