Geen ‘bewapeningstrend’ onder jongeren: “Komt bijna nooit wat illegaals tevoorschijn”

Vorig weekend werd gekenmerkt door drie ernstige geweldsincidenten. In eerste instantie leek het om drie steekpartijen te gaan, maar het incident in Langedijk werd later teruggeschaald naar 'geweldsincident'. In Castricum en Bergen werd daadwerkelijk gestoken, het slachtoffer van die laatste raakte daarbij ernstig gewond en moest worden geopereerd.

Het lijkt er op dat er steeds jonger en makkelijker zwaar geweld wordt ingezet bij conflicten. Streekstad Centraal wil van de politie in de regio weten of dat hier ook zo is, en maakt een afspraak met jeugdcoördinator Joost Esseveld (formeel Senior Jeugd) op bureau Mallegatsplein in Alkmaar, thuis van het basisteam Alkmaar-Duinstreek.

Joost zie je niet zomaar over het hoofd. Een boom van een vent in een politie-uniform en met een vriendelijke kop er op. Eenmaal voorzien van koffie steekt hij maar meteen van wal. Ja, hij maakt zich zorgen over de jeugd. Maar nee, niet meer dan anders. Hij ziet geen patroon of trend die zou kunnen wijzen op escalatie. Wel ziet hij dat áls er conflicten of misdrijven zijn, die soms heftiger zijn dan jaren geleden. Hij ziet daarbij een verband met gedrag op sociale media, waar jeugd veel tijd op spendeert. (tekst gaat verder onder de foto)



"Achter je scherm kan je iemand anders zijn hè. Maar als je dat in een online groep doet en iedereen heeft dat beeld dan van je, probeer dan maar eens om in het echt niet zo te doen", steekt de jeugdcoördinator van wal. "Zeker jongeren die nog niet zo ontwikkeld zijn dat ze alles in het juiste perspectief kunnen plaatsen, hebben daar op straat last van, denk ik. En dan komt er een keuze... neem ik dat mes wel of niet mee, bijvoorbeeld. Dát beslissingsmoment. Dáár kan je proberen invloed op te hebben."

Dat is makkelijker gezegd dan gedaan: "Er gebeurt heel veel online waar wij slecht zicht op hebben. Ja inderdaad, één op één of in groepen. Of ze plaatsen berichten die maar korte tijd openbaar staan. Je hebt een aantal negatieve trends zoals 'kniel en zeg sorry' en aanbod van verdovende middelen. Wij hebben te weinig bevoegdheden om dat echt aan te kunnen pakken. We hebben natuurlijk privacywetgeving waar we ons aan moeten houden." (tekst loopt door onder de foto)



"Een jaar geleden zijn we er echt flink aan gaan trekken. Wat we vooral doen is laten zien dat we er zijn", zegt de jeugdcoördinator. Wie de politie op sociale media volgt ziet regelmatig berichten over onderwerpen waar de jeugd mee te maken kan hebben.

"De telefoon pakken en iemand bellen, dat doet de jeugd bijna niet meer. Je kan je wel voorstellen dat ze de politie al helemaal niet snel bellen. Maar wat we zien is als we een account hebben dat levend is, dat ze sneller geneigd zijn om een berichtje te sturen van 'ik zit niet zo goed in mijn vel' of 'er gebeurt daar en daar wat, ga daar eens een kijkje nemen'."

De politie werkt in 'de keten' samen met partners zoals scholen, gemeenten en maatschappelijke organisaties om problemen vroeg te signaleren en in de kiem te smoren of op te lossen. Daar is een routekaart voor. Met elkaar wordt over maatregelen overlegd. Vaak helpt het benaderen van ouders al, die weten vaak niet waar hun kinderen zich mee bezig houden. Maar grijpen daarna wel in.

Wat níet helpt is een meteen hard aanpakken, stelt Joost. "Je hebt mensen die zeggen 'oppakken die gasten en een enkelband geven, wegstoppen dan hebben wij er geen last van. Nou dat is niet waar, we hebben daar eigenlijk alleen maar méér last van." Behalve dat het mankracht kost, is Joosts ervaring dat je meer bereikt met een zachtere hand. Opschalen kan eventueel daarna alsnog. (tekst gaat verder onder de foto)



We halen aan dat jeugd tegenwoordig eerder geneigd lijkt om een mes, boksbeugel of pepperspray bij zich te hebben. Doorgaans wordt als reden zelfbescherming genoemd. Joost betreurt het. "Ik denk dat hun angst niet terecht is. Politiecijfers van 2024 laten een daling van criminaliteit door minderjarigen zien en ook van het aantal incidenten met een mes." Ook vertelt hij dat er tijdens onaangekondigde controles van lockers op school  bijna nooit wat illegaals tevoorschijn komt.

Maar naast de extra inzet online blijft een belangrijk deel van het jeugdpolitiewerk het leggen en onderhouden van contacten op straat. Dat gaat met de één wat makkelijker dan de ander. "Het kan stroef lopen in het begin. Je moet wel een beetje hun taal spreken en niet bang zijn om een grote mond te krijgen. En je moet de juiste rolmodellen zien te vinden in de groep die je tegenover je hebt."

Nuttig voor die contacten zijn de 'Hunts' die agenten en handhavers soms organiseren, klopjachten op jongeren waarmee ze prijzen kunnen winnen. En iedereen vindt ze erg leuk. Joost lacht als hij aan de hunts denkt. "En als je dan de volgende keer langs een voetbalveldje rijdt, dan stap je uit om even met ze te praten. Of je steekt in het voorbijgaan even een hand op en dan steken ze een hand terug op. Het zijn contacten die je daarvoor nog niet had."

De eerstvolgende Hunt in Alkmaar is op vrijdag 16 mei. "Zet die alvast maar in je agenda."

De jeugdagenten van Alkmaar-Duinstreek volgen op Instagram? Dat kan via jeugdagenten_bergenNH en jeugdagenten_alkmaar.