Statiegeld zorgt voor hoofdbrekens: “Ik heb hier geen plek voor”

De statiegeldregels zijn dit jaar aangepast. Vanaf 1 april wordt er ook statiegeld betaald op blikjes - en dus moeten die blikjes worden ingeleverd, daar waar ze vroeger in de vuilnisbak verdwenen. Daar blijkt bijna vier maanden later nog niet iedereen aan gewend. Ondernemers klagen over de hoeveelheid ruimte die de blikjes innemen: "Ik vraag klanten om ze ergens anders in te leveren."

Wie een blikje cola bij de supermarkt om de hoek koopt levert dat daar natuurlijk ook zonder problemen weer in. Maar zo eenvoudig is het niet voor iedereen. Vooral bierliefhebbers blijken met een uitdaging te zitten, zo horen we als we binnenwandelen bij 'Slijterij de Laat' aan de Laat in Alkmaar. "Kijk maar eens, dit zijn onze blikjes." Hoppige IPA's uit Polen, zware stouts uit Amerika, zo ongeveer alles daar tussenin: bij Slijterij de Laat staat de blik op oneindig als het om bijzondere blikbieren gaat. En daar begint voor eigenaar Remco Voskuyl ook meteen het probleem: "Ik heb hier geen plek voor."

Want al die blikjes, die moeten ongekreukt weer worden ingeleverd. "Dat neemt heel veel plek in. Het past gewoon niet. En lang niet iedereen spoelt die blikjes weer om, natuurlijk. Dat begrijp ik ook wel trouwens. Als we al die blikjes eerst weer gaan schoonmaken is dat ook niet goed voor het milieu... Maar dan is het hier dus wel een vliegenfeest." Voskuyl koos ervoor om de blikjes dan maar niet meer aan te nemen. "We moeten wel statiegeld berekenen, dat zijn we verplicht. Maar ik vraag mensen nu dus om de blikjes ergens anders in te leveren."



Eén van de plekken waar bierdrinkers met een keukenkastje vol kleurige blikken dan naar uitwijken is de supermarkt. Sven Duijvelshoff van Jumbo Muiderwaard en Jumbo Winkelwaard, twee supermarkten in Huiswaard, ziet het met lede ogen aan. "Voor de wet is geen plaats geen excuus", weet hij. "Als je een x-aantal blikken verkoopt ben je gewoon verplicht ze weer in te nemen."

Voor Nederland is de regel nieuw, in Duitsland bestaat statiegeld op blik al veel langer. En daar leidt het toch niet tot problemen. "Maar dan moet je wel gewoon zorgen dat het goed geregeld is", stelt Voskuyl kritisch. De invoer van statiegeld op blikjes verliep niet soepel, de inwerkingtreding van de wet moest worden uitgesteld. Na de invoering stonden er vervolgens niet zelden lange rijen bij de automaten en was er veel ergernis over gedeukte blikjes die geweigerd werden. Opvallend was dat in de grensstreek Duitsers wegbleven die voorheen speciaal in Nederland kwamen winkelen om het statiegeld te omzeilen.

"Wat ik ook hoor is dat klanten blikjes niet in de automaat krijgen", vertelt Voskuyl, die daar dan natuurlijk wel van baalt. "Als je statiegeld betaalt moet je het ook terugkrijgen." Volgens Duijvelshoff zou dit echter geen probleem moeten zijn, dat wil zeggen, niet bij blikjes. "De automaten zijn continu online. Alle barcodes zijn gekoppeld met Statiegeld Nederland, dus ze hebben een database." Door die centrale registratie moet het mogelijk zijn om blikjes op een willekeurige plek weer in te leveren.



Dat laatste gegeven is ook een inkomstenbron voor mensen die zwerfvuil rapen. Weggegooide blikjes blijken dan best waardevol, als ze nog heel zijn tenminste. "Daar hebben we ook de doneerringen voor", vertelt Kim Wiersma van Stadswerk072 in Alkmaar. "Mensen kunnen daar flesjes en blikjes doneren, iemand anders haalt ze er dan weer uit om het statiegeld te innen." Critici stellen dat het zoeken naar blikjes juist voor extra zwerfvuil zorgt, maar dat valt volgens Wiersma wel mee. "We hebben zulke meldingen wel eens gehad, maar we merken geen echte toename." (foto bovenaan: Steven Lek / Wikimedia Commons)