Verkenner Pieter Kos heeft de Alkmaarse gemeenteraad aangeraden om D66 buiten beschouwing te laten bij de tweede poging tot coalitievorming. Kos benadrukt dat gesprekken met D66 en GroenLinks het vertrouwen tussen de twee partijen "in belangrijke mate" hebben hersteld, maar dat ze teveel van inzicht verschillen over het verdere proces en mogelijke coalitiepartners.
Als partij met de meeste stemmen kreeg D66 Alkmaar de leidende rol in de coalitievorming. De manier waarop de partij te werk ging viel echter bij een meerderheid van de gemeenteraadsleden niet goed, bleek tijdens een tumultueuze raadsvergadering op 15 april. Met 21 tegen 17 werd een motie aangenomen voor een compleet nieuwe poging door GroenLinks. Die wees de Helderse wethouder Pieter Kos aan en liet hem zijn gang gaan.
Kos constateerde dat alle partijen een brede coalitie wilden en sprak zijn voorkeur uit voor een coalitie met daarin in ieder geval D66 en GroenLinks. De verstandhouding tussen de twee partijen was echter flink beschadigd, maar gesprekken met de partijen hebben het gewenste effect gehad.
"Beide fracties hebben aangegeven dat met deze verdiepende gesprekken het onderlinge vertrouwen in belangrijke mate hersteld is", schrijft de verkenner in zijn eindverslag. "Beide partijen hebben willen investeren in herstel van het onderling vertrouwen, en dat schept een basis voor samenwerking in de komende bestuursperiode. In die zin acht ik de gesprekken succesvol."
"Tegelijkertijd is helaas ook gebleken dat er een verschil van inzicht bestaat over een verder proces dat moet leiden tot coalitievorming", vervolgt Pieter Kos. "Zowel op de vorm van dat proces als op de deelnemende partijen in zo een coalitie. Op dit punt is lang doorgesproken, helaas zonder dat dit verschil van inzicht is overbrugd. Dat leidt mij tot de conclusie dat, alhoewel beide partijen programmatisch nauw verbonden zijn, er op dit moment onvoldoende basis is om het proces van (in)formatie samen verder te voeren."
"Gelet op alle gesprekken en mijn bovenstaande observaties van de lokale politieke verhoudingen in Alkmaar concludeer ik dat, hoewel het op basis van de met alle partijen individueel gevoerde gesprekken niet de meest naar voren gebrachte optie is, het nu voor de hand ligt om een inhoudelijk formerend gesprek op te starten tussen de partijen: GroenLinks, BAS, PVDA, CDA, Leefbaar Alkmaar, ChristenUnie en SP. Waarbij opgemerkt dat ook Partij voor de Dieren aangegeven heeft open te staan voor een inhoudelijke bijdrage in een toekomstig akkoord."
Inderdaad, de VVD staat ook niet in het lijstje. Vermoedelijk omdat BAS niet graag met de VVD in zee wil, en een coalitie zonder BAS een 'no-go' is voor GroenLinks en Leefbaar Alkmaar.
Kos besloot zijn brief met succeswensen aan de raad en dank voor de openhartigheid tijdens de gesprekken, maar is gevraagd om als formateur verder te gaan en hij heeft toegezegd.
