Nieuwe contracten voor stadsverwarming worden dit jaar aanzienlijk duurder, ook voor huishoudens aangesloten op het HVC-warmtenet in Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk. Dat lijkt raar want de huisvuilcentrale in Alkmaar zou niet draaien op aardgas. Maar er spelen meer factoren, aldus Maarten de Wit, HVC-manager Handel & Levering. Zo krijgt de HVC rijkssubsidie omdat de warmteproductie niet rendabel is, en die gaat omlaag.
Aan de basis van de prijsstijging ligt schaarste van aardgas. Maarten de Wit wijst daarbij niet alleen op wereldwijd economisch herstel, maar ook "het dichtdraaien van de gaskraan in Groningen" én het feit dat de pijpleiding Nord Stream 2 van Rusland naar Duitsland wel klaar is, maar nog niet in gebruik. Bovendien koopt China volgens hem alle LNG op de wereldmarkt op.
Elektriciteitscentrales (deels) op gas waren hier slecht op voorbereid. De afgelopen jaren was er niet de noodzaak om grote reserves in te slaan, omdat de prijs stabiel laag was. Bovendien wordt gas standaard in de goedkopere zomer ingekocht, maar dat werd deze zomer uitgesteld omdat de prijzen al stegen. Dat pakte verkeerd uit, want de prijzen stegen door. En dus gaat ook de prijs van elektriciteit flink omhoog.
En dat heeft effect op HVC Energie, de tak die duurzame elektriciteit levert. Soms moet tijdens pieken stroom op de 'spotmarkt' worden bijgekocht. "Met de prijzen van nu, is dat een dure grap", aldus Maarten de Wit. Daarnaast golft het bedrijf mee op de markt. De huidige instabiliteit levert Maarten de Wit en zijn collega's dan ook wel eens kopzorgen. Verreweg de meeste elektriciteit die HVC nu levert, is al één tot drie jaar geleden verkocht via meerjarige contracten.
En dan is er dus de subsidiekraan die het Rijk terug draait. Sinds 2014 zijn de warmtetarieven voor consumenten via de Warmtewet aan de gastarieven gekoppeld. Zo wordt voorkomen dat leveranciers misbruik van hun monopolie kunnen maken. De hoge gasprijs biedt het Rijk nu de ruimte om de subsidie te verlagen. "Bovendien gebruiken we zelf ook gas bij onze processen", vult De Wit aan.
"Uiteraard dempen wij deze verhoging zo veel mogelijk. Sowieso zijn onze warmtetarieven altijd 5 procent lager dan de door de overheid vastgestelde ‘niet-meer-dan-anders’ warmteprijzen. Daarnaast geven we ook nog een flinke korting op het vastrecht". En HVC zal volgens De Wit meerjarige contracten niet openbreken. Dat is ook tegen de wet. Op dit moment lopen er onderzoeken tegen twee energiebedrijven die wel contracten verscheurde. "En ook financieel zijn we gezond", voegt hij nog toe.
Maarten de Wit vindt overigens dat de koppeling van warmte- en gastarieven "niet meer van deze tijd is". En dat vindt het kabinet blijkbaar ook, want er wordt gewerkt aan een nieuwe Warmtewet, waarin de gas- en warmtetarieven losgekoppeld zijn.
De Alkmaarse fracties BAS en OPA stelden raadsvragen aan het college van B&W over wat het van plan was te doen tegen de gevreesde prijsstijging. BAS riep daarbij zelfs op om te lobbyen voor behoud van de huidige tarieven, maar dat zit er dus sowieso niet in. HVC liet al weten dat stadswarmte misschien 13 euro extra per gigajoule (opbrengst van 33 m3 aardgas) zijn, het tarief dat Vattenfall in gedachten had.
