De solidariteit richting de zorg en het zorgpersoneel is het afgelopen jaar flink gekanteld. Waar mensen zich eerst buiten verzamelden om te klappen voor de zorg, worden er nu beveiligers in ziekenhuizen ingezet om te zorgen dat alles vlekkeloos verloopt.
Steeds vaker vinden incidenten rondom of in ziekenhuizen plaats. Er is veel kritiek op de zorg en mensen zijn 'coronamoe'. Afgelopen september werd duidelijk dat de agressiviteit richting het zorgpersoneel zijn tol eist: de verbale agressie van patiënten en bezoekers kan het personeel niet langer verdragen. Zo legden enkele tientallen corona-vrijwilligers van de Noordwest Ziekenhuisgroep (NWZ) in september hun functie neer.
Uit een onderzoek van beroepsvereniging NU91 en BNR bleek dat het bij het NWZ niet ging om een uitzondering. Bijna twee derde (60%) van de 1.200 door de NU91 geënquêteerde zorgprofessionals gaf aan dat verbale agressie de afgelopen maanden is toegenomen. Daarnaast zouden bijna driehonderd respondenten (24%) zeggen de afgelopen maanden ook fysiek geweld te hebben ervaren. Schoppen, slaan en bijten werden hierbij het vaakst genoemd.
De woordvoerder van NWZ laat aan mediapartner NH Nieuws weten: "Sinds dat wij in september een beveiliger bij de deur hebben staan, merken we dat dit wel werkt. Af en toe zijn er mensen die ook hier tegenin gaan, maar ook die mensen handelen vaak uit emotie, en dat begrijpen wij ook. Een ziekenhuis is toch ook een plek, waar je niet altijd goed nieuws hoort."
Tanneke Goverse, verpleegkundige in hetzelfde ziekenhuis, merkt inderdaad verschil sinds de beveiliging bij de deur staat. "Er mag maar één persoon op bezoek komen, maar we hebben meerdere ingangen en mensen probeerden dan op een gewiekste manier toch met meerdere personen naar binnen te komen", vertelt ze. "Dat kan nu niet meer. Ook wilden er soms hele families naar binnen. Er is maar een heel klein percentage dat het allemaal onzin vindt."
Zelf heeft Goverse geen vervelende incidenten meegemaakt, maar ze heeft wel verhalen van collega's gehoord die te maken kregen met lastige situaties. Ze vindt het heel fijn dat ze nu direct de beveiliging kunnen inschakelen als er iets aan de hand is. "Het is heel naar als je je op je werk niet veilig voelt."
Socioloog Christian Bröer, actief bij 'Violent Interactions' en verbonden aan de afdeling sociologie van de Universiteit Amsterdam, doet onderzoek naar gezondheid en naar de omgang met coronamaatregelen. Hij erkent de toegenomen agressiviteit in de zorg. Waar volgens hem tijdens de eerste golf een 'breed gedragen solidariteit jegens het zorgpersoneel' heerste, draaide deze 'bijna homogeniteit' om in gematigde kritiek en complete samenzweringstheorieën.
"Ook tijdens de eerste fase was er al een ondertoon, maar de solidariteit domineerde. Daardoor leek het alsof iedereen achter de zorg stond", benadrukt hij. Hierbij benoemt hij ook de verschillende kritische lagen binnen de maatschappij. "In de middengroep wordt de twijfel gevoed door wisselende maatregelen. Voor de mensen die in het begin al kritisch waren, wordt alleen maar bevestigd wat ze al dachten", aldus Bröer.
Als voorbeeld draagt hij het vaccinatiebeleid aan, waarbij aan het begin al twijfels heersten over een eventuele vaccinatieverplichting. "Tot voor kort stelden politici dat vaccinatieplicht niet aan de orde is. Nu gaan we daar toch een beetje naartoe." Ondertussen wordt volgens Bröer de kritische groep weinig betrokken in het 'mainstream beleid'. "Dat leidt dit tot uitsluiting, de mensen die kritiek leveren voelen zich niet gehoord, en dit resulteert in woede. In dat kader is het zorgpersoneel de aard van verkeerd beleid."
Bröer benadrukt dat agressie een 'langlopende ontwikkeling is' dat in alle takken binnen de maatschappij opkomt. "We moeten niet vergeten dat agressie jegens gezagsdragers al zo'n twintig jaar toeneemt. Je ziet dat politici nu ook meer gaan schreeuwen en dit gelegitimeerd wordt. Als agressie overal opkomt, dan zijn de condities voor agressief gedrag makkelijker."
