De voorrang voor eigen inwoners bij sociale huurwoningen wil de gemeente Bergen toch regelen via nieuwe pilots. Per dorpskern moet er een pilot komen van een jaar, die ingaat zodra de eerste sociale huurwoning via deze pilot is toegewezen. "De Huisvestingsverordening biedt de ruimte voor dergelijke pilots," stelt een woordvoerder van de gemeente. Een jaar geleden stelde de gemeente nog dat het regelen van voorrang via een experiment een vergissing zou zijn.
Tijdens de informatiebijeenkomsten in Egmond over nieuwbouw van woningen in De Egmonden zinspeelde wethouder Klaas Valkering vorige week maandag ook al op pilots. Daarmee slingert de wethouder heen en weer tussen een regeling via 'beleidsregels' van het college en een pilot, ook wel experiment genoemd. Het zijn de enige twee varianten die de huidige Huisvestingsverordening kent, maar beide methodes kunnen de voorrang voor eigen inwoners slechts beperkt regelen. Mareike Naumann, die eerder de gebreken aan het licht bracht van een voorrangsregeling voor de sociale koopwoningen, wees daarna op vergelijkbare tekortkomingen in de beleidsregels voor sociale huurwoningen. Na die kritiek stapte wethouder Valkering weer af van het voornemen om zo de voorrang voor eigen inwoners te regelen, maar keerde weer terug naar de variant van de pilot.
Een pilot is nu echter ook zeer dubieus, zegt Mareike Naumann in een reactie. Er was eerder in 2018 al een pilot bij de toewijzing van de sociale huurwoningen in het appartementencomplex Altamira in Schoorl. Uit dat experiment heeft de gemeente al geleerd wanneer het werkt en wanneer het niet werkt. Met die ervaring had de voorrang voor eigen inwoners van de gemeente Bergen in 2019 netjes in de nieuwe Huisvestingsverordening terecht kunnen komen. Als de raad dat had gewild, stelt ze.
In 2018 heeft de gemeente Bergen echter met de andere regiogemeenten afgesproken in de regionale 'Focusagenda' om geen lokale voorrang voor eigen inwoners te regelen, maar de woningmarkt open te stellen, zodat Bergenaren zich makkelijk bijvoorbeeld in Alkmaar of Amsterdam kunnen vestigen en Alkmaarders en Amsterdammers omgekeerd geen dichte deur zouden vinden in Bergen. Die afspraken zou Bergen niet meer naleven als het in de Huisvestingsverordening voorrang voor eigen inwoners goed zou regelen. Naumann vermoedt dat de gemeente Bergen zich daarom in de lastigste bochten moet wringen om voorrang voor eigen inwoners te beloven zonder door de regio op de vingers te worden getikt.
"Een pilot kan echter ook niet zomaar. Dat is alleen bedoeld om kennis en ervaring op te doen die op een andere manier niet is te vergaren, om het eigen woonbeleid te verbeteren of te innoveren. Die kennis en ervaring is er al sinds het experiment bij Altamira in 2018. Er was een kans om dit daarna in de Huisvestingsverordening te verwerken, en dat is toen bewust niet gebeurd. Je kunt dan niet enkele jaren later weer hetzelfde experiment gaan uitvoeren en zeker niet per kern steeds hetzelfde doen", legt Mareike Naumann uit.
De gemeente Bergen wil voorlopig niet bevestigen dat er afspraken zijn met de regio om geen lokale voorrang voor eigen inwoners te regelen. Alle vervolgvragen van Duinstreek Centraal over de toewijzing van sociale huur- en koopwoningen worden deze week niet meer beantwoord, meldt burgemeester Lars Voskuil aan Duinstreek Centraal: "Het college heeft nu na de motie van wantrouwen even behoefte aan rust. Elk antwoord dat we geven levert weer een reactie op in de samenleving en zorgt voor meer onrust. We gaan daarom eerst intern aan de slag en voeren een korte mediastilte in over dit onderwerp. Na de raadsvergadering van donderdag, als duidelijk is uit wie het college dan nog bestaat, geven we graag weer een nadere toelichting."
De raadsvergadering begint donderdagavond om 19:30 uur.
