De burgerparticipatie en kadering bij ruimtelijke projecten laten in gemeente Alkmaar nog te wensen over, vindt de Rekenkamercommissie. Dat staat in het Jaarverslag 2019 van de commissie. Uit een onderzoek bleek dat er vooral meer duidelijkheid moet komen over de interne rolverdeling, maar ook over kaders en regels. Bovendien kunnen de interne en externe communicatie beter. De RKC wil dat het gemeentebestuur gaat oefenen zodat het goed voorbereid is op de Omgevingswet.
De Omgevingswet die in 2021 wordt verwacht, geeft gemeenten een minder sturende rol die vraagt om een wat andere rolverdeling en meer burgerparticipatie. Vandaar dat de RKC hier onderzoek naar deed, aan de hand van vier casussen: de centrumontwikkeling van Stompetoren, de ontwikkeling van het Park de Oude Kwekerij, het opstellen van de Omgevingsvisie en de inbreidingsoperatie in de Van Everdingenstraat.
De rolverdeling tussen raadsleden, het college en afdelingen bleek niet altijd duidelijk, mede doordat deze nog wel eens wisselt. Daarbij komt dat raadsleden soms té betrokken zijn bij belanghebbenden en dan het algemeen belang enigszins uit het zicht verliezen. De RKC constateerde ook het succes van burgerparticipatie varieerde met hoe duidelijk kaders en regelgeving van tevoren waren vastgelegd en hoe goed de communicatie verliep.
De RKC geeft een zevental adviezen. Zo raadt de commissie aan om middels een aantal experiment-trajecten te oefenen met burgerparticipatie en de rolverdelingen volgens de Omgevingswet. Te beginnen met de kaderstellende rol van de raad bij het opstellen van een omgevingsplan. De RKC vraagt daarbij om een "overleg/reflectie/leerplek" te creëren, bijvoorbeeld een klankbordgroep, werkgroep of leerarena. Deze bestaat dan uit raadsleden en bij voorkeur ook het college en andere betrokken ambtenaren, en op termijn ook maatschappelijke stakeholders.
De raad wordt tevens aangeraden nog eens heel kritisch eerder vastgestelde inhoudelijke kadering, zoals in de Omgevingsvisie Alkmaar, tegen het licht te houden. Het college en de ambtelijke organisatie wordt op hun beurt gevraagd om samen met de gemeenteraad tot een procesvoorstel te komen, waarmee de raad direct en vroegtijdig zowel inhoudelijk als procesmatig bij ruimtelijke casussen betrokken wordt.
