In een uitgegraven stuk weiland maken archeologen tientallen cirkels op de grond en brengen ze genummerde bordjes aan. Archeoloog Jan de Koning is verrukt met wat hij en zijn collega's aantreffen op het stuk land aan de Lagelaan in Heiloo. Dat er een laat Middeleeuwse nederzetting te vinden was, vermoedden ze al uit een vooronderzoek. Maar wat ze er tot nu toe aantreffen, is een complete verrassing.

Op de eerste dag van de opgraving doen de archeologen al een prachtige vondst. Een soort klomp die met een riempje over de schoen werd vastgebonden. In de 14e eeuw moet er een boerderij gestaan hebben op deze plek. Even verderop hebben twee boerderijen uit de 12e eeuw gestaan, weet archeoloog Jan de Koning die de leiding heeft over het onderzoek. "Maar gek genoeg weten we veel meer over die periode dan over de latere Middeleeuwen. Een 14e eeuwse boerderij is echt bijzonder. Waarschijnlijk doordat de bouwwijze toen anders was, zijn er veel minder afdrukken in de grond van terug gevonden."

Meer dan tien waterputten hebben de archeologen deze week al blootgelegd. "We zitten midden in een nederzetting", zegt De Koning. Hij vermoedt dat er turf werd gewonnen. "Ook al in de periode daarvoor was dat zo. Dat had te maken met de behoefte aan brandstof vanuit de stad Alkmaar die in opkomst was. Het was een vrij boomloos landschap dus er was grote behoefte aan brandstof. Een soort energietransitie van de Middeleeuwen had hier plaats."

Op de plek van de opgraving ligt straks een nieuwe weg voor de aansluiting van Heiloo op de A9. "Wel zonde", zegt De Koning. "Het is hier prachtig." Voor die tijd hoopt de archeoloog meer te weten te komen over de vorm van de boerderij. Daarom worden alles nauwkeurig gemeten en ter plekke getekend. De reconstructie komt later, als de opgraving alweer dicht is.